質問 | 答え | |||
---|---|---|---|---|
składniki krwi:
|
-osocze: surowica, fibrynogen -elementy morfotyczne: leukocyty, erytrocyty, płytki krwi
|
|||
hematokryt -
|
stosunek objętości krwinek do całkowitej objętości krwi
|
|||
podstawowe funkcje krwi:
|
- transport różnych substancji (tlenu i dwutlenku węgla, składników odżywczych i regulujących wchłoniętych z przewodu pokarmowego, szkodliwych produktów metabolizmu, hormonów) -stabilizacja parametrów fizjologicznych (utrzymanie stałej temperatury ciała, ciśnienia osmotycznego, równowagi kwasowo- zasadowej) -udział w reakcjach obronnych organizmu - żerne krwinki białe, przeciwciała
|
|||
skład osocza:
|
- woda (90%) - rozpuszczalnik innych substancji osocza, udział w utrzymaniu ciśnienia krwi - białka: albuminy (zatrz. wody, utrz. stał. pH i ciś. osm., transp.kw. tł. i hormonów), globuliny (nośnik cząst. węgl., lip., niekt. hormonów, jonów Fe i Cu, ADEK), immunoglobuliny (odporność organizmu), fibrynogen (krzep. krwi), protrombina (nieakt. forma enzymu - krzep. krwi); Jony: -Na+, K+, Cl-, Ca2+, HCO3-, HPO4(2-)
|
|||
surowica-
|
osocze pozbawione fibrynogenu
|
|||
elementy morfotyczne krwi:
|
leukocyty (0,1% krwinek), erytrocyty (99,7% krwinek), płytki krwi (0,2% krwinek)
|
|||
KREW:
|
osocze 55%, elementy morfotyczne 45%
|
|||
podział leukocytów:
|
granulocyty: obojętnochłonne, zasadochłonne, kwasochłonne arangulocyty: monocyty, limfocyty
|
|||
erytrocyty-
|
transportują gazy oddechowe, są wypełnione hemoglobiną
|
|||
leukocyty -
|
reakcje odpornościowe organizmu
|
|||
płytki krwi-
|
nie są komórkami, lecz otoczonymi błoną fragmentami cytoplazmy megakariocytów dużych komórek występujących w szpiku kostnym, biorą udział w procesie krzepnięcia krwi
|
|||
fagocytoza-
|
pochłanianie cząsteczek stałych np. bakterii czy martwych komórek
|
|||
krzepnięcie krwi (etapy):
|
1. Okres przygotowawczy - protrombina + jony wapnia = trombina 2. Krzepnięcie właściwe - fibrynogen + trombina = włóknik (fibryna) = skrzep 3. Okres retrakcji - po ok. godz. od wytworzenia skrzepu zbliżanie brzegów rany 4. Fibrynoliza - rozpuszczenie skrzepu i zastępowanie go odpowiednim typem tkanki
|
|||
hemofilia (krwiączka) -
|
zaburzenie procesu krzepnięcia krwi, choroba dziedziczna
|
|||
zakrzep -
|
zaczopowanie naczynia, krzepnięcie krwi wewnątrz naczyń krwionośnych
|
|||
zawał -
|
martwica tkanek pozbawionych stałego dopływu krwi
|
|||
wylew -
|
krwotok wewnętrzny spowodowany pęknięciem ścian naczynia przez wzrost ciśnienia krwi
|
|||
transfuzja (przetaczanie krwi) -
|
zabieg ratujący życie w sytuacji znacznej utraty krwi - o skutecznym stosowaniu transfuzji decyduje zgodność układu grupowego krwi
|
|||
grupy krwi:
|
A - antygen A, B - antygen B, AB - antygeny A i B, 0 - brak antygenów
|
|||
aglutynogeny -
|
specyficzne białka nazywane antygenami, podstawa wyodrębnienia grupy krwi
|
|||
izoaglutyniny -
|
przeciwciała skierowane przeciwko antygenom (anty-A, anty-B) znajdujące się w surowicy
|
|||
aglutynacja -
|
zlepianie erytrocytów przez kontakt krwinek zawierających określony antygen (np.A) i przeciwciał (anty-A)
|
|||
próba krzyżowa -
|
zmieszanie krwinek dawcy z surowicą biorcy oraz surowicy dawcy z krwinkami biorcy i zbadanie obecności lub braku czynnika Rh w krwinkach biorcy aby nie dopuścić do aglutynacji
|
|||
konflikt serologiczny w zakresie Rh -
|
występuje po niewłaściwie wykonanej transfuzji, np. gdy osoba z grupą krwi Rh- otrzyma krew z czynnikiem Rh+, lub gdy w organizmie kobiety ciężarnej z grupą krwi Rh- rozwija się dziecko z Rh+
|
|||
utrata 30% lub więcej krążącej krwi wywołuje groźne dla życia następstwa
|
obniżenie ciśnienia krwi > zmniejszenie wydolności serca > spowolnienie przepływu krwi, zmniejszenie ogólnej liczby erytrocytów niedotlenienie wielu narządów z których najbardziej wrażliwy jest mózg > długotrwałe niedotlenienie mózgu może być przyczyną śmierci
|