12.7 Ziemie polskie podczas II wojny światowej

Traktat pomiędzy III Rzeszą a Związkiem Radzieckim o przyjaźni i granicach, kiedy został zawarty i jakie miał postanowienia w kontekście okupacji Polski?

Traktat zawarto 28 września 1939 roku. Na jego mocy linie podziału ziem polskich przesunięto na korzyść Niemiec z Wisły na Bug w zamian za Litwę. NKWD i Gestapo podjęły współpracę w walce z polskim ruchem oporu.

Jaki był los Wileńszczyzny po wrześniu 1939 roku?

W październiku 1939 roku Związek Radziecki przekazał Wileńszczyznę Litwie w zamian za zgodę na stacjonowanie tam sowieckich wojsk.

Jak Niemcy podzielili okupowane przez siebie polskie ziemie w październiku 1939 roku?

Pierwsza część została wcielona bezpośrednio do III Rzeszy, a na drugiej utworzono Generalne Gubernatorstwo ze stolicą w Krakowie.

Jaki procent przedwojennego terytorium Polski stanowiły ziemie okupowane przez Związek Radziecki?

51% powierzchni II Rzeczypospolitej.

Miesięczna data sfałszowanych wyborów do zgromadzeń ludowych w zachodniej Białorusi i zachodniej Ukrainy oraz włączenie do odpowiednich republik sowieckich?

Odbyło się to w październiku 1939 r.

Na czym polegała polityka sowietyzacji na okupowanych terytoriach polskich?

Mieszkańcom nadano obywatelstwo sowieckie, nacjonalizacja własności prywatnej, kolektywizacja rolnictwa, wymiana pieniądza, gospodarka nakazowo-rozdzielcza, obowiązek pracy, wymiana kadr, propaganda, indoktrynacja w szkolnictwie.

Jak wyglądało szkolnictwo na terytoriach okupowanych przez Związek Radziecki po wrześniu 1939 roku i jaki był jego główny cel?

Ze szkół usunięto polskie symbole narodowe, wymieniono część kadr, zmieniono podręczniki na sowieckie, ograniczono nauczanie w języku polskim, a zasadniczym celem stała się indoktrynacja uczniów.

Jaki był cel polityki depolonizacji prowadzonej przez władze sowieckie na terytoriach okupowanych?

Miało to na celu zlikwidowanie wszelkich ognisk oporu wobec nowej władzy.

Jakie działania podjęły władze sowieckie zgodnie z polityką depolonizacji?

Elementami tych działań była m.in. zbrodnia katyńska, zsyłki do łagrów, masowe deportacje w głąb Związku Radzieckiego.

Przedstaw ofiary zbrodni katyńskiej, obozy, w których przetrzymywano więźniów i najważniejsze miejsca, w których dokonano zbrodni.

Około 22 tys. przedst. polskich elit, oficerowie wojska, żoł. KOP, f. policji, urzędnicy II RP. Umieszczono w obozach w Ostaszkowie, Starobielsku i Kozielsku. Zastrzelono w lasach w Katyniu, pod Charkowem i Miednoje.

Dokładna miesięczna data zbrodni katyńskiej?

Kwiecień–maj 1940.

Kogo deportowano w głąb Związku Radzieckiego i gdzie deportowano głównie?

Do Kazachstanu i na Syberię wywożono m.in. rodziny ofiar zbrodni katyńskiej, więźniów łagrów, a z czasem wszelkich podejrzanych o niechęć wobec nowej władzy.

Kogo objęły wysyłki do łagrów po wrześniu 1939 roku?

Przedstawicieli ziemiaństwa, burżuazji, duchowieństwa i innych.

Miejsca przetrzymywania więźniów przed egzekucją w ramach zbrodni katyńskiej?

Ostaszków, Starobielsk i Kozielsk

Jakie tereny włączono bezpośrednio do III Rzeszy i jak nazywały się dwie nowe prowincje utworzone na terytoriach bezpośrednio wcielonych?

Wcielono Pomorze, Wielkopolskę i Górny Śląsk, a teren ten został podzielony na dwie prowincje – Kraj Warty i Gdańsk-Prusy Zachodnie.

Jaki był plan Niemców wobec terenów bezpośrednio wcielonych do III Rzeszy pod względem narodowościowym?

Ziemie te miały zostać całkowicie zgermanizowane w ciągu 10 lat.

Jakie działania podjęli Niemcy na terytoriach wcielonych bezpośrednio do Trzeciej Rzeszy w celu zgermanizowania tych terytoriów w przeciągu 10 lat?

Miały temu służyć masowe przesiedlenia ludności, eksterminacja polskich elit, całkowita likwidacja polskiego szkolnictwa, Niemiecka lista narodowościowa, Deutsche Volksliste.

Czym była operacja Tannenberg i kiedy mniej więcej została przeprowadzona?

Jesienią 1939 roku, na podstawie wcześniej przygotowanych list wymordowano 50 tysięcy Polaków, przedstawicieli polskich elit.

Kogo wpisywano na Deutsche Volkslistę?

Osoby, które niemieckiemu okupantowi można było zgermanizować, m.in. większość Ślązaków, Kaszubów i Mazurów.

Jakie korzyści i obowiązki otrzymywali folksdojcze?

Często zapisywani pod przymusem, uzyskiwali m.in. większe racje żywieniowe, ale byli także zobowiązani do służby w Wehrmachcie.

Jak nazywał się gubernator Generalnego Gubernatorstwa?

Hans Frank.

Jak Niemcy postrzegali ludność Generalnego Gubernatorstwa?

Generalne Gubernatorstwo miało stanowić źródło taniej siły roboczej dla III Rzeszy.

Jakie działania Niemcy podjęli w celu wprowadzenia terroru na terenie Generalnego Gubernatorstwa?

Eksterminowali polskie elity. Za wszelkie przewinienia groziła kara śmierci. Rozbudowywano sieć obozów koncentracyjnych. Przesłuchaniom Gestapo towarzyszyły brutalne tortury. Z czasem pojawiły się publiczne egzekucje i łapanki.

Czym była akcja specjalna Kraków i kiedy mniej więcej ją przeprowadzono?

W listopadzie 1939 roku aresztowano 183 pracowników krakowskich wyższych uczelni.

Kiedy doszło do tzw. akcji AB, gdzie było główne miejsce mordu i kogo zamordowano?

Wiosną 1940 roku w podwarszawskich Palmirach wymordowano 3,5 tys. działaczy społecznych i politycznych.

Czym była tzw. prasa gadzinowa?

Była to polskojęzyczna prasa wykorzystywana jako narzędzie niemieckiej propagandy.

Czym była Granatowa Policja?

Była to policja w Generalnym Gubernatorstwie, która współpracowała z Niemcami. Nazwana tak od koloru mundurów.

Jakie działania podejmowano, aby wyniszczyć ludność Generalnego Gubernatorstwa?

Nałożono obowiązek pracy, rozpoczęto wywózki na roboty do Niemiec, doprowadzono do niedożywienia ludności.

Jaka była przyczyna niedożywienia ludności na terenie Generalnego Gubernatorstwa?

Wprowadzono racjonowanie żywności oraz obowiązkowe dostawy towarów, kontyngenty dla mieszkańców wsi i karę śmierci za nielegalny obrót żywnością.

Jak podzielono resztę Kresów Wschodnich po rozszerzeniu Generalnego Gubernatorstwa i wcieleniu Okręgu Białostockiego do Rzeszy?

Podzielono na Komisariat Rzeszy Wschód i Komisariat Rzeszy Ukraina.

Czym charakteryzowała się fala przemocy wobec Żydów związana z postępem niemieckich wojsk na wschodzie, na terenach polskich?

Organizowano masowe egzekucje i pogromy z udziałem lokalnej ludności.

Jaki był cel podsycania przez Niemców na terenach wschodnich konfliktów narodowościowych?

Podsycano je, aby ograniczyć działalność polskiego podziemia i znacznie ją utrudnić.

Gdzie powiodły się działania Niemców związane z podsycaniem konfliktów narodowościowych?

Na Litwie i na Ukrainie.

Omów działania litewskich kolaborantów. Jak się nazywała zbrodnia popełniona przez nich i jaki był ich los pod koniec wojny?

Litewscy kolaboranci byli wykonawcami zbrodni w Ponarach, gdzie wymordowano 80 tys. osób. U schyłku wojny uformowali oddziały do walki z podziemiem polskim i sowieckim.

Jaka była geneza rozpoczęcia przez Niemców akcji wysiedleńczej na Zamojszczyźnie?

Sukcesy Niemiec na froncie wschodnim pogorszyły sytuację Polaków w Generalnym Gubernatorstwie i Niemcy pod koniec 1942 roku zaczęli wdrażać założenia Generalnego Planu Wschodniego.

Na czym polegała akcja wysiedleńcza na Zamojszczyźnie i w jaki sposób ją powstrzymano?

Tamtejszych mieszkańców zastępowano osadnikami niemieckimi. Na skutek zdecydowanej reakcji podziemia, m.in. batalionów chłopskich i Armii Krajowej, działania te zostały wstrzymane w sierpniu 1943 r.

Czym była organizacja OUN-B, której przywódców Niemcy aresztowali w sierpniu 1941 roku?

Była to organizacja ukraińskich nacjonalistów skupiona wokół Stepana Bandery.

Kiedy mniej więcej frakcja Bandery powołała Ukraińską Powstańczą Armię i jaki był jej cel?

Na przełomie 1942 i 1943 roku. Miała ona na celu walczyć o niepodległą Ukrainę przeciw Niemcom i Sowietom.

Kiedy mniej więcej działania UPA nasiliły się i przybrały charakter czystek etnicznych? Ile Polaków zginęło do końca 1943 roku?

Zatem w 1943 roku działania UPA przybrały charakter brutalnych czystek etnicznych. Do końca 1943 roku w rzezi wołyńskiej zginęło około 60 tys. Polaków.

Ile Polaków zginęło łącznie z rąk ukraińskich nacjonalistów po rozszerzeniu się akcji UPA na tereny Galicji Wschodniej?

Około 100 tys. Polaków, a prawie 300 tys. zmuszono do ucieczki na zachód.

Jak dzieliło się polskie państwo podziemne?

Składało się one z pionu zbrojnego i cywilnego.

Jak powstała 27 września 1939 roku na rozkaz Edwarda Rydza-Śmigłego I Ogólnokrajowa Organizacja Zbrojna?

Służba Zwycięstwu Polski SZP.

Podaj miesięczną datę powołania Związku Walki Zbrojnej przez premiera Władysława Sikorskiego. Komu on podlegał i jakie działania miał prowadzić? I jaki był cel tej organizacji?

W listopadzie 1939 roku premier powołał ZWZ, który podlegał rządowi RP. Miał prowadzić działania militarne, propagandowe, dywersyjne i szkoleniowe, a w stosownym momencie wywołać powstanie.

Kto został komendantem głównym ZWZ od 30 czerwca 1940 roku?

Został nim generał Stefan Rowecki działający pod pseudonimem Grott.

Podaj dokładną datę, dniową datę utworzenia Armii Krajowej i co temu towarzyszyło.

14 lutego 1942 roku towarzyszyła temu akcja scaleniowa Polskiego Podziemia.

Ile członków liczyła Armia Krajowa w szczytowym okresie latem 1940 roku?

Liczyła około 400 tys. członków.

Czym był utworzony w lutym 1940 roku Polityczny Komitet Porozumiewawczy?

Przedstawiciele różnych sił politycznych utworzyli komitet, który uznawano za polityczną reprezentację kraju (w nawiasie na miastkę parlamentu).

W co przekształcono Polityczny Komitet Porozumiewawczy w styczniu 1944 roku?

Przekształcono w Radę Jedności Narodowej.

Co, jak się nazywała uchwalona w marcu 1944 roku deklaracja programowa Rady Jedności Narodowej i co ona zawierała?

Deklaracja O Co Walczy Naród Polski przedstawiała wizję przyszłej Polski jako demokracja parlamentarna i zapowiedziano m.in. reformę rolną.

Czym była powołana w grudniu 40. roku przez premiera Sikorskiego delegatura rządu RP na kraj i jaki był jej cel?

Była to podziemna administracja, która miała zapewnić ciągłość instytucji, prowadzić prace przygotowawcze do przyjęcia kontroli po wojnie, chronić społeczeństwo i dobra kulturę.

Wymień najważniejsze departamenty działające w ramach Delegatury Rządu RP na kraj i czym się poszczególne departamenty zajmowały.

Departament Informacji nadzorował druk i kolportaż prasy podziemnej, Departament Oświaty i Kultury zajmował się organizacją konspiracyjnego szkolnictwa.

Jak nazywały się oficjalne organy Polskiego Państwa Podziemnego, organy prasowe nadzorowane przez Departament Informacji?

Biuletyn Informacyjny i Rzeczpospolita Polska.

Czym były tajne komplety najbardziej rozwinięte na terenie Generalnego Gubernatorstwa?

Był to system konspiracyjnego szkolnictwa działającego w ramach Departamentu Oświaty i Kultury.

Jak nazywała się podlegająca delegaturze rządu RP na kraj organizacja pomagająca Żydom?

Nazywała się Rada Pomocy Żydom o kryptonimie Żegota.

Jak nazywał się organ sprawujący nadzór nad oporem cywilnym w ramach Armii Krajowej?

Kierownictwo Walki Cywilnej.

Jak nazywał się organ, który kierował działaniami zbrojnymi przekształcony ze Związku Odwetu w styczniu 1943 roku?

Kierownictwo Dywersji Kedyw.

Wymień najważniejsze zbrojne akcje polskiego podziemia i miesięczne daty tych akcji.

Akcja Wieniec – październik 1942 r., wysadzenie linii kolejowych z Warszawy. Akcja pod Arsenałem – marzec 1943 r., operacja odbicia Janka Bytnara pseudonim „Rudy”. Zamach na Franza Kutscherę – 1 lutego 1944 r.

Niekindu Franz Kutschera.

Był to generał SS, zwany katem Warszawy.

Jaki był największy sukces wywiadu Polskiego Państwa Podziemnego?

Zlokalizowanie niemieckiego ośrodka, w którym pracowano nad rakietami V1 i V2. Dzięki czemu alianci zbombardowali ten ośrodek, co opóźniło prace o pół roku.