ELEMENTY NAUKI O JĘZYKU

 0    73 フィッシュ    paulina97m
mp3をダウンロードする 印刷 遊びます 自分をチェック
 
質問 język polski 答え język polski
podsystemy sysytemu językowego
学び始める
fonologiczny, morfologiczny (słowotwórczy i fleksyjny), leksykalno-semantyczny, składniowy, stylistyczny
podsystem fonologiczny
学び始める
zajmuje się warstwą dzwiękową; obejmuje zbiór typów najmniejszych elementów fonicznych, które stanowią budulec znaków i służą do ich rozróżniania w procesie komuniacji
fonem
学び始める
najmniejsza jednostka funkcjonalna systemu językowego realizowana w ciągu fonicznym służąca do rozróżniania i współtworzenia znaków; fonem sam nie jest znakiem a diakrytem; w wypowiedziach realizowany jest w postaci głoski
głoska
学び始める
najmniejszy segment intuicyjnie wyodrębniany przez użytkowników języka; głoska nie posiada własnego znaczenia
fonetyka
学び始める
opisuje zjawiska wytwarzania dźwięków mowy i ich cechy akustyczne
morfem
学び始める
cząstka, która ma już znaczenie; najmniejsza znakowa jednostka języka tj. posiada plan wyrażania oraz plan treści, np. DOM
wyraz
学び始める
połączenie dwóch morfemów, np. DOM-EK
podział morfemów
学び始める
1. swobodne 2. związane: rdzenne, słowotwórcze (prefiksy, interfiksy, sufiksy), fleksyjne
podsystem leksykalno-semantyczny
学び始める
na tym poziomie operuje się wyrazami; łączenie wyrazów w większe zespoły: zdanie, równoważniki zdań, zasady tworzenia zdań; dzieli się na: •leksyka(wyrazy) •semantyka(znaczenie wyrazów)
trzy znaczenia słowa wyraz
学び始める
1. wyraz słownikowy 2. wyraz fleksyjny 3. wyraz tekstowy
pole semantyczne
学び始める
grupy wyrazów powiązanych jakimś wspólnym elementem treściowym, np. przemieszczać się: iść, jechać, biec, pełzać, lecieć, toczyć, płynąć, spacerować, wędrować
Na czym polega znajomość języka?
学び始める
Na tworzeniu nowych tekstów na podstawie określonych reguł
syntakty
学び始める
jednostki, z których buduje się zdania; jednostki najważniejszego rzędu
podsystem stylistyczny
学び始める
zajmuje się sytuacjami, które wymagają odpowiedniego stylu, odmiany stylowej, np. styl artystyczny, urzędowy, naukowy
uzus językowy
学び始める
zwyczaj używania danych form językowych panujących w pewnym środowisku albo występujących powszechnie w pewnych typach tekstów
norma językowa
学び始める
zbiór elementów językowych, które są w pewnym okresie uznane przez daną społeczność za wzorowe, poprawne lub co najmniej dopuszczalne
Uzus jest pojęciem szerszym niż norma, dlaczego?
学び始める
Ponieważ oprócz składników zawartych w normie językowej uzus obejmuje także elementy językowe rozpowszechnione w pewnym typie tekstów, w określonych środowiskach, ale powszechnie uznawane za błędne
Elementy wspólne uzusu i normy językowej
学び始める
Większość wyrazów, form i połączeń wyrazowych, występująca powszechnie (stanowiąca uzus współczesnej polszczyzny) tworzy także normę językową
system językowy
学び始める
ogół morfemów występujących w języku i modele ich łączenia, a także reguły ich zespalania w jednostki tworzące tekst
Co przechodzi z systemu do normy?
学び始める
Zjawiska, które są faktami izolowanymi (np. po polsku - z pańska)
Co może przejść z normy do systemu?
学び始める
Elementy nowe, które nie mają systemowego modelu, a powtarzają się w normie. Schemat ich budowy może przeniknąć do systemu.
rodzaje normy językowej
学び始める
1. norma spontaniczna, naturalna 2. norma skodyfikowana 3. norma wzorcowa 4. norma użytkowa (norma profesjonalna, potoczna regionalna, potoczna ogólna)
innowacja językowa
学び始める
każdy nowy element w tekście, uzusie, normie lub systemie
Do innowacji językowej należy:
学び始める
nowy sposób: wymiawiania nowej głoski/głosek, akcentowania wyrazu, nowa forma fleksyjna, nowy model słowotwórczy, nowy typ połączenia składniowego, nowy wyraz, znaczenie wyrazu, frazeologizmu
Innowacje językowe powstają:
学び始める
•nieświadomie w skutek niedostatecznej znajomości normy językowej •jako wynik nowych skojarzeń językowych lub przejęzyczeń •świadomie w wyniku pojawienia się określonych potrzeb (np. konieczność nazwania nowego zjawiska)
Kiedy innowacja wchodzi do normy?
学び始める
Wtedy gdy innowacja zyskuje aprobatę normatywną i użytkownicy języka zaakceptują nowy sposób mówienia.
Innowacje językowe (podział ogólny)
学び始める
• zmiany językowe - innowacje, które zostały zaaprobowane w normie i sysytemie, • błędy językowe - ... nie zostały ..., gdyż nie mają uzasadnienia funkcjonalnego
Innowacje językowe (podział formalny)
学び始める
• innowacje fonetyczne • gramatyczne (fleksyjne i składniowe) • leksykalne (słowotwórcze, wyrazowe, semantyczne, frazeologiczne) • stylistyczne • ortograficzne i interpunkcyjne
Innowacje językowe (podział funkcjonalny)
学び始める
Innowacje • uzupełniające • regulujące • rozszerzające • alternatywne • nawiązujące • skracające • precyzujące
kontaminacje językowe
学び始める
innowacje które są wynikiem przemieszczania części dwóch istniejących dotąd elementów językowych, np. wywrzeć piętno (wywrzeć wpływ i odcisnąć piętno); są typem innowacji nawiązujących
ocena elementów językowych
学び始める
polega na stwierdzeniu czy elementy językowe są zgodne z aktualną normą językową
JĘZYK - definicja
学び始める
Język to system znaków konwencjonalnych, fonicznych, służących do porozumiewania się o wszystkim (uniwersalny). Charakteryzuje się tzw. dwuklasowością tzn. udziałem gramatyki, umożliwiającej nieograniczone tworzenie nowych konstrukcji.
system
学び始める
ma charakter abstrakcyjny, jego zasady nie są zarejestrowane, system ewoluuje (następują zmiany w czasie, które są niewidoczne dla zwykłego użytkownika, następują one powoli, w ciągu kilku pokoleń)
kompetencja językowa
学び始める
zdolność właściwe gatunkowi ludzkiemu do posługiwania się językiem; umożliwia rozumienie, jaki produkowanie ze skończonej dla danego języka liczby elementów językowych nieskończonej liczby zdań
Niepełna zgodność kodu językowego bierze sie z:
学び始める
1. rożnego rozumienia używanych słów 2. innych skojarzeń i emocji 3. odmiennych doświadczeń
cechy języka
学び始める
pojęcie akstrakcyjne, ogólny, społeczny, trwały, ograniczony
cechy mowy
学び始める
charakter materialny, konkretna, jednostkowa, nietrwała, nieograniczona
znak
学び始める
zjawisko fizyczne, percypowane zmysłowo, które odsyła do czegoś innego niż ono samo, które coś znaczy, coś komunikuje, np. czerwone światło - zakaz przejścia
podział znaków
学び始める
1. naturalne (równoczesne, nierównoczesne (ślady, zapowiedzi)) 2. konwencjonalne (motywowane, niemotywowane)
cechy języka naturalnego
学び始める
konwencjonalność znaków, foniczność, dwustopniowość, dwuklasowość systemu, abstrakcyjność znaków, polisemiczność, uniwersalność
dwuklasowy system znaków
学び始める
system otwarty, składa się ze słownika (licznego, ale zamkniętego) i gramatyki, tj. reguł pozwalających na tworzenie nieograniczonej liczby nowych konstrukcji, np. system zapisów dzieisętnycn
jednoklasowy system znaków
学び始める
złożony z rejestru językowego
funkcje znaku w stosunku do
学び始める
1. nadawcy -> funkcja ekspresywna 2. odbiorcy -> funkcja impresywna (ewokacyjna, apelu) - wywołuje 3. opisywanej rzeczywistości -> funkcja symboliczna (przedstawieniowa)
funkcje języka (wg Jacobsona)
学び始める
1. poznawcza - kontekst 2. poetycka - komunikat 3. emotywna - wyraża stan nadawcy 4. konatywna - angażuje silnie nadawcę 5. fatyczna - kończenie kontaktu 6. metajęzykowa - kod
ogólne funkcje języka
学び始める
1. komunikatywna - wymiana, gromadzenie i przechowywanie info 2. ekspresywna - wtrażanie poglądów, uzewnętrznianie emocji i uczuć 3. nakłaniająca - kontaktywna 4. stanowiąca - obietnica, przysięga 5. estetyczna - uczucia 6. metajęzykowa - dot. języka
funkcja poznawcza języka
学び始める
interpretowanie, porządkowanie i oswajanie świata
dyscypliny lingwistyczne
学び始める
1. fonologia 2. morfologia 3. słowotwórstwo 4. fleksja 5. leksykologia 6. semantyka 7. składnia
Fonologia
学び始める
bada funkcje, jakie pełnią cechy artykulacyjne w procesie porozumiewania się
Morfologia
学び始める
słowotwórstwo + fleksja
Słowotwórstwo
学び始める
nauka o budowie wyrazów i o sposobie tworzenia nowych wyrazów z już istniejących
Fleksja
学び始める
nauka o odmianie wyrazów
Leksykologia
学び始める
opisuje wyrazy
Semantyka
学び始める
zajmuje się znaczeniem wyrazów
Składnia
学び始める
zajmuje się opisem budowy jednostek dłuższych niż wyraz, przede wszystkim zdań
ocena normatywna obejmuje ocenę:
学び始める
*tekstów językowych (budowa, użycie środków gramatycznych, leksykalnych i stylistycznych) *innowacji językowych *środków już istniejących w języku
kryterium oceny formy językowej
学び始める
miernik, którego zastosowanie pozwala stwierdzić, czy forma ta jest poprawna czy niepoprawna (błędna)
wewnętrzno-językowe kryteria oceny (dotyczą samego języka)
学び始める
1. kryterium wystarczalności 2. kryterium ekonomiczności
zewnętrzno-językowe kryteria oceny (odwołują się do stosunku między językiem, a jego użytkownikiem)
学び始める
1. kryterium uzualne (stopnia rozpowszechniania) 2. kryterium autorytetu kulturalnego 3. kryterium literacko autorskie lub autorskie 4. narodowe 5. funkcjonalności 6. estetyczne
BŁĘDY JĘZYKOWE (1wsza definicja)
学び始める
Nieświadome odstępstwo od obowiązującej w danym momencie normy językowej. Innowacje, które nie znajdują uzasadnienia funkcjonalnego: nie usprawniają porozumiewania się, nie wyrażają nowych treści.
BŁEDY JĘZYKOWE (2ga definicja)
学び始める
Takie użycie elementów językowych, które razi jego świadomych użytkowników i jest w sprzeczności z dotychczasowymi przyzwyczajeniami.
ranga błędów językowych
学び始める
1. rażące 2. pospolite 3. usterki językowe
styl językowy
学び始める
sposób wyrażania myśli w mowie i piśmie
styl językowy indywidualny
学び始める
całokształt cech językowych charakteryzujących sposób mówienia i pisania jednego człowieka
style językowe fonkcjonalne
学び始める
teksty o tej samej funkcji społecznej
style językowe artystyczne
学び始める
teksty reprezentujące ten sam kierunek artystyczny
stylistyka
学び始める
nauka o róznych odminach stylu rozumianego jako sposób wyrażania myśli w mowie i piśmie
stylistyka językowa
学び始める
świadomy zabieg w procesie ksztaltowania wypowiedzi, mający na celu nadanie jej cech właściwych określonemu stylowi
najczęściej spotykane rodzaje stylizacji to
学び始める
1. archaizacja 2. dialektyzacja 3. kolokwializacja
archaizacja
学び始める
wplecenie w teks utworu archaizmów lub ukształtowanie całego języka na wzór polszczyzny z dawnych epok, np. trylogia
dialektyzacja (stylizacja gwarowa)
学び始める
wprowadzenie do tekstu elementów gwary ludowej lub ukształtowania języka utworu na wzór języka gwarowego, np. Konopielka
kolokwializacja
学び始める
kształtowanie języka wypowiedzi na styl potoczny, np. stylizacja na środowisko odmiany języka bądź też stylizacja na język określonej grupy zawodowej
w języku narodowym wyróżniamy polszczyznę
学び始める
ogólną i gwarową
główne odmiany stylowe
学び始める
1. styl potoczny 2. styl przemówień 3. styl urzędowo-kancelaryjny 4. styl publicystyczno-dziennikarski 5. styl naukowy 6. styl artystyczny

コメントを投稿するにはログインする必要があります。