Historia II Wojna Światowa

Pierwotna data planu ataku na Polskę

26 sierpnia 1939r.

Sojusz polsko-brytyjski (spowodował opóźnienie ataku Niemiec)

25 sierpnia 1939r.

Prowokacja gliwicka

31 sierpnia 1939r.

Wybuch II wojny światowej (4:45) – ostrzał Westerplatte

1 września 1939r.

„Dziwna wojna”

3 września 1939r.

Bitwa nad Bzurą

9 września 1939r. – 22 września

-Ambasador Polski w ZSSR został wezwany do Ludowego Komisariatu Spraw Zagranicznych -Wieczesław Mołotow oświadczył, że państwo polskie przestało istnieć i ZSRR zmuszone jest wkroczyć na nasze tereny, by wziąć „pod opiekę życie i dobra ludności zachodniej Ukrainy i Białorusi”. -Ambasador nie podpisał, ale mimo to Rosjanie zajęli nasze ziemie aż po Lubelszczyznę.

Noc 16/17 września 1939r.

- ewakuacja władz państwowych z Warszawy, -17/18 września - zostały internowane w Rumuni.

6/7 września 1939r.

Poddanie się Warszawy.

28 września 1939r.

Poddanie się Twierdzy Modlin.

29 września 1939r.

Kapitulacja Mierzei Helskiej.

2 października 1939r.

Legendarna Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie” złożyła broń.

6 października 1939r.

-ZSSR zażądał od Finów przesunięcie granicy z Przesmyku Karelskiego o 25 km i oddania tego terytorium wraz z umocnieniami. -Mieli też wydzierżawić ZSSR półwyspu Hanko (plan zbudowania bazy radzieckiej marynarki). -W zamian ZSSR miało dać Finlandii 2x większy obszar słabo rozwiniętych i niezaludnionych terenów tajgi w Karelii. -Finowie odrzucają żądania (liczą na pomoc Ligii Narodów)

12 października 1939r.

Fałszywe oświadczenie o ostrzelaniu terytorium ZSSR przez wojska fińskie.

26 listopada 1939r.

Wojna zimowa (wojska Stalina spotkały opór na lini Mannerheima)

30 listopada 1939r.

Traktat kończący wojnę zimową (Finlandia traci 10% terytorium, w tym Wyborg i graniczne fortyfikacje)

12 marca 1940r.

Roszczenia ZSSR wobec krajów bałtyckich i ugięcie się przed nimi rządów Łotwy, Litwy i Estonii (założenie baz Armii Czerwonych w zamian za obronę przed wrogami)

październik 1939r.

-ZSSR doprowadza do obalenia rządów w republikach nadbałtyckich (bezzasadne oskarżenia o antyradzieckie wystąpienia i ostrzelanie Armii Czerwonej). *Wkrótce nowe władze r.n. poprosiły ZSSR o włączenie ich państw.

czerwiec 1940r.

-Agresja niemiecka na: Danie (brak oporu = 1 dzień) Norwegię (zacięty opór = wsparcie W.B. --> korpus ekspedycyjny złożony z jednostek brytyjskich, francuskich i polskich <Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich>). -Najbardziej zacięte walki – Narwik. -Ostatecznie Niemcy zajmują cały kraj.

9 kwietnia 1940r.

Niemcy rozpoczęli atak na zachodnią Europę noszący kryptonim „Fall Gelb” (plan żółty)

10 maja 1940r.

Ewakuacja Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego podczas ataku Niemiec na Francję („Dynamo”).

27 maja – 04 czerwca 1940r.

Włochy wypowiadają wojnę Francji i Wielkiej Brytanii (niepowodzenie)

10 czerwca 1940r.

Niemcy wkraczają bez walki do Paryża.

14 czerwca 1940r.

Zawieszenie broni w Compiegne – zatwierdzone przez Petaina (ten sam wagon kolejowy, co w 1918r, kiedy Niemcy podpisali kapitulację). -Francja zrywa sojusz z Polską i Wielką Brytanią -do III Rzeszy włączono Alzację i Lotaryngię -zachodnie i północne tereny Francji (wraz z Paryżem) znalazły się pod okupacją -pozostałe tereny utworzyły marionetkowe państwo (w pełni zależne od Niemiec) francuskie ze stolicą w Vichy

22 czerwca 1940r.

Gen. Charles de Gaulle wygłasza w radiu przemówienie w radiu BBC wzywające Francuzów do obywatelskiego nieposłuszeństwa i kontynuowania walki z Niemcami

18 czerwca 1940r.

Rozkaz Hitlera o operację desantową na W.B. „Lew morski”

lipiec 1940r.

bitwa o Anglię

lipiec - październik 1940r.

Anglicy w obawie przed utratą floty przedstawiają warunki jednostkom algierskiego portu Mers el-Kebir, które zostają odrzucone. Royal Navy zatopiła (ogniem) francuskie okręty.

3 lipca 1940r.

-Włosi uderzają na Grecje (sojusznika W.B.). -Mussolini poniósł klęskę, a ponadto stracił część Albanii. -III Rzesza włącza się do walki -Hitler zawiera sojusze z Rumunią, Bułgarią, Węgrami i Jugosławią

2 października 1940r.

Przy udziale Brytyjczyków, w Jugosławii doszło do zamachu stanu, wobec czego Hitler zdecydował o uderzeniu na Bałkany.

marzec 1941r.

Wojska niemieckie wsparte węgierskimi, rumuńskimi i bułgarskimi (+nabytki terytorialne) zaatakowały i pokonały Jugosławię oraz Grecję.

6 kwietnia 1941r.

Desant niemiecki zajął Kretę, a greckie i jugosłowiańskie władze udały się na emigrację do W.B.

maj 1941r.

Realizacja planu „Barbarossa” – ataku na ZSSR

22 czerwca 1941r.

Stali otrząsa się z zaskoczenia i występuje w przemówieniu radiowym. Odwołuje się do uczuć patriotycznych Rosjan. Konflikt z Niemcami nazywa „wielką wojną ojczyźnianą”, co odniosło fenomenalny skutek.

3 lipca 1941r.

Opór Rosjan i warunki pogodowe zatrzymują Niemców. Udana kontrofensywa Rosjan (gen. Gieorgij Żukow)

jesień 1941r.

-odrzucenie żołnierzy niemieckich na odległość 200 km. Oblężenie Leningradu przez 16 dywizji Wermachtu.

6 grudzień 1941r.

Trwało prawie 900 dni.

wrzesień 1941r.-18 stycznia 1944r.

Atak niemiecki w kierunku roponośnego Kaukazu (pomagali Węgrzy, Chorwaci, Rumuni i Włosi)

czerwiec 1942r.

Rosjanie Atakują Niemców, otaczają wojska gen. niemieckiego Friedricha Paulusa

listopad 1942r.

Paulus kapituluje – ogromny cios militarny i propagandowy dla Niemiec. Trzydniowa żałoba narodowa.

2 lutego 1943r.

Prezydent Franklin Delano Roosvelt przeforsował uchwalenie ustawy lend-lease act (dostarczanie przez Amerykę sprzętu i zaopatrzenia)

marzec 1941r.

Churchill zadeklarował udzielenie zaatakowanym wszelkiej pomocy technicznej, ekonomicznej w prowadzeniu wojny.

22 czerwca 1941r.

Traktat o współdziałaniu Anglii i Ameryki przeciw Hitlerowi

12 lipca 1941r.

Atak Niemiecki na Łuk Kurski („Cytadela”) – klęska Niemiec.

5 lipca 1943r.

We Lwowie OUN proklamowała powstanie państwa Ukraińskiego, ale Niemcy aresztowali przywódców organizacji (w tym Stepana Banderę)

30 czerwca 1941r.

Decyzja Niemiec o „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej” = wprowadzenie w życie planu zagłady wszystkich europejskich Żydów.

jesień 1941r.

Konferencja w Wannsee koło Berlina dopracowała szczegóły o „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”. Do przeprowadzenia operacji wyznaczono specjalne jednostki SS, a operacji dowodził Adolf Eichmann.

20 stycznia 1942r.

Wybuch powstania w getcie

kwiecień 1943r.

Masowy mord Żydów dokonanego przez Polaków w Jedwabnem

1941r.

Siły włoskie w okupowanej Etiopii zaatakowały i szybko opanowały Somali Brytyjskie.

sierpień 1940r.

Niemcy lądują na kontynencie afrykańskim, by wspomóc Włochy.

luty 1941r.

Wojska brytyjskie pod dowództwem gen. Bernarda Montgomery’ego zaatakowały pozycje niemiecko-włoskie i po 12-dniowej bitwie pod El-Alamejn przełamały je = zmusiły nieprzyjaciela do odwrotu.

23 października – 4 listopada 1942r.

Odcięte od dostaw zapasów z wojska osi kapitulowały.

13 maja 1943r.

„Fall Weis”

Kryptonim niemieckiego planu wojny z Polską

Prowokacja gliwicka

31 sierpnia 1939r. niemiecka Służba Bezpieczeństwa (SD) przebrana w polskie mundury zdobyła budynek rozgłośni i wygłosiła przemówienie o wybuchu powstania antyniemieckiego – pretekst Hitlera do rozpoczęcia działań wojennych *„Polska 1 września napadła na Niemcy i dlatego od 4:45 odpowiadamy ogniem”

Mjr. Henryk Sucharski

-Dowódca obrony Westerplatte (wraz z kpt. Franciszkiem Dąbrowskim). *Niemcy planowali zniszczyć Westerplatte w dwie godziny, a zajęło im to 7 dni.

Luftwaffe

-Samoloty, które rozpoczęły II wojnę światową. -Zbombardowały przyczółki mostowe w Tczewie (4:34) i miasteczko Wieluń (4:40)

Gen. Heinz Gunderian

Twórca Blitzkriegu – wojny błyskawicznej.

Kpt. Władysław Raginis

-Dowódca obrony Wizny

„Polskie Termopile”

Obrona Wizny 720 Polaków przez 3 dni powstrzymywało natarcie dwóch niemieckich dywizji pancernych.

„Dziwna wojna”

3 września 1939r. Wielka Brytania i Francja, wypowiedziały Niemcom wojnę (wobec odmowy wstrzymania działań wojennych na ziemiach polskich). Wojna ta polegała na zrzuceniu nad państwem niemieckim ulotek propagandowych.

Tadeusz Kutrzeba

-Pod jego dowództwem część polskich wojsk przedostało się do Warszawy podczasBitwy nad Bzurą (09.09.1939r. – 22.09.1939r.; -zginęło wtedy 15 tys. żołnierzy polskich, a 100 tys. dostało się do niewoli.)

gen. Władysław Langner

-Obrońca Lwowa, atakowany przez Niemców, -skapitulował przed Sowietami, poddając miasto „Słowianom”, którzy zagwarantowali poszanowanie praw jeńców. Strona radziecka nie wywiązała się i wymordowała policjantów i wojskowych.

KOP

Korpus Ochrony Pogranicza

Feldgrau

Ziemistoszary kolor niemieckich mundurów w okresie II wojny ś.

Stefan Starzyński

-Polski żołnierz, polityk, publicysta, prezydent miasta Warszawy, -opanował polską panikę po ewakuacji władzy. -Rozpoczął przygotowania do obrony. -Jako dowódca odparł pierwszy atak i zyskał czas do budowy umocnień oraz sprowadzenia wojsk podczas kontrofensywy nad Bzurą. -Utworzył armię „Warszawa”. -Walczył w 1 Brygadzie Legionów. -Aresztowany przez Niemców 27 października 1939r. i osadzony na Pawiaku. -Zginął w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau (1943r.)

gen. Juliusz Rómmel

Dowódca armi „Warszawa”

kontradm. Józef Unrug

Dowódca polskiego garnizonu polski na Mierzei Helskiej. Atakowana z morza, powietrza i lądu skapitulowała dopiero 2 października 1939r.

gen. Franciszek Kleeberg

Dowódca ostatniej broniącej się w bitwie kampanii polskiej – Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” w dniach 2-5 października 1939r. pod Kockiem.

Einsatzgruppen

Grupy Specjalne Niemców, które mordowały przedstawicieli polskiej inteligencji, działaczy politycznych, społecznych i duchownych.

marszałek Carl Gustaf Mannerheim

Dowódca armii fińskiej w wojnie zimowej (30 listopada 1939)

Vidkun Quisling

-Stał na czele faszystowskiego ugrupowania, które wspierało siły hitlerowskie podczas walk w Norwegii (9 kwietnia 1940r.). -Przejął władzę w Norwegii. Stał się symbolem kolaboracji (współpracy z wrogiem, okupantem) z Niemcami.

Linia Maginota

Granica Francji i Niemiec, posiadająca potężne francuskie umocnienia.

„Fall Gelb”

Plan „Żółty” – kryptonim niemieckiego ataku na zachodnią Europę. Uderzenie prowadzone z dwóch stron – słabsze siły skupiły się na państwach Beneluxu, a główna armia rozpoczęła przeprawę przez Ardeny.

Blitzkrieg

Wojna błyskawiczna, polegająca na zmasowanych uderzeniach dywizji pancernych i piechoty zmotoryzowanej wspieranych przez lotnictwo.

„Dynamo”

-Kryptonim ewakuacji Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego podczas ataku Niemiec na Francję. -Miała miejsce od 27 maja – 04 czerwca 1940r. -Pod ostrzałem Niemców przewożono przez Kanał La Manche grupy wycofujących się żołnierzy.

marszałek Philippe Petain

-Nowy premier rządu francuskiego (weteran I wojny światowej). -Awansował w okresie wkroczenia Niemców do Paryża (14 czerwca 1940r.)

gen. Charles de Gaulle

-w 1920r. podczas starć pod Warszawą brał udział w walkach z bolszewikami -Francuz opowiadający się za przeniesieniem rządu do koloni i sterowania przebiegu wojny z bezpiecznej pozycji. -Przeprowadził się do W.B., aby kontynuować walkę z Hitlerem -18 czerwca 1940r. wygłasza w radiu przemówienie w radiu BBC wzywające Francuzów do obywatelskiego nieposłuszeństwa i kontynuowania walki z Niemcami -skazany na śmierć przez sąd w Tuluzie -utworzył Komitet Wolnej Francji, którego działania uratowały hon

Vichy

-Stolica „marionetkowego państwa” francuskiego – od 22 czerwca 1940r. (zawieszenie broni w Compiegne) -produkowano tam broń dla Niemców i przekazywał miejscowych Żydów

Komitet Wolnej Francji

-Stworzony przez gen. Charlesa de Gaulle -uznany przez władze brytyjskie za przedstawicielstwo „wszystkich wolnych francuzów” -działania Komitetu uratowały honor Francji i sprawiły, że w 1944r. kraj ten został uznany za członka koalicji antyhitlerowskiej.

Winston Churchill

-brytyjski polityk (premier w okresie II wojny światowej) -organizował obronę wysp przed inwazją niemiecką -uczestniczył w tworzeniu koalicji antyhitlerowskiej i obradach Wielkiej Trójki w Techeranie i Jałcie -1945r. przegrał wybory i ustąpił ze stanowiska *„Będziemy walczyć na plażach, na polach, na ulicach, będziemy walczyć na wzgórzach. Nigdy się nie poddamy.”

„Lew morski”

Operacja desantowa Hitlera na wyspy W.B. (lipiec 1940r.)

RAF

(Royal Air Force) Brytyjskie Królewskie Siły Powietrzne (szybkie i zwrotne)

bitwa o Anglię

-Zmagania niemieckich brytyjskich i kanadyjskich pilotów (lipiec-październik 1940r.), -naloty Luftwaffe zakończone porażką Niemiec. -Pierwsza poważna porażka III Rzeszy -Uczestniczyli w niej Polacy (Dywizjon 303)

Hermann Goring

-wybitny pilot i dowódca niemieckiego lotnictwa w czasie I wojny światowej -jego taktyka w bitwie o Anglię polegała na niszczeniu celów wojskowych (w pierwszej kolejności lotnisk)

ustasze

-skrajni chorwaccy nacjonaliści -z Ante Peveliciem na czeleutworzyli faszystowskie Niezależne Pańswo Chorwackie

„Mein Kampf”

Książka Hitlera, w której przedstawił całą swoją politykę i m.in. chęć podbicia ZSSR.

Plan „Barbarossa”

Plan ataku na ZSSR (świt 22 czerwca 1941r.)

droga życia

Trasa pokonywana przez fińskie ciężarówki z żywnością i opałem (lub uciekinierami) przez zamarznięte jezioro Ładoga, podczas oblężenia Leningradu.

walki o Stalingrad

Punkt honorowy Rosjan i cel strategiczny Hitlera. Bardzo ważne miejsce dla obu stron. Walki uznaje się za najcięższe podczas II wojny światowej

Gieorgij Konstantynowicz Żukow

-odpowiedzialny za odparcie niemieckiego ataku na Moskwę i ocalenie jej -czołowy radziecki dowódca II w.ś. -wygrał bitwy pod Kurskiem i Stalingradem, -dotarł do Berlina i przyjął niemiecką kapitulacje

Friedrich Paulus

-udział w podpisywaniu kapitulacji Belgii -przegrana pod Stalingradem -jako feldmarszałek odmawia wykonania rozkazu Hitlera!!!

pepesze

Pistolety maszynowe Armii Czerwonej z charakterystycznymi okrągłymi magazynkami mieszczącymi 71 naboi.

lend-lease act

(Prezydent Franklin Delano Roosvelt marzec 1941r.) ustawy o dostarczanie przez Amerykę sprzętu i zaopatrzenia

„Cytadela”

Kryptonim uderzenia na Łuk Kurski (5 lipca 1943r.)

Łuk Kurski

Okolice miasta Kursk, gdzie w wyniku wkroczenia Armii Czerwonej (5 lipca 1943r.) linia frontu przypominała kształtem łuk. Bitwa stanowiąca punkt zwrotny w przebiegu walk na froncie wschodnim.

Prochorowka

W okolicy tej wioski doszło do największej pancernej bitwy świata. Klęska Niemiec.

Lebensraum

Przestrzeń życiowa, która była potrzebna Niemcom wg. Polityki Hitlera

GPW

Generalny Plan Wschodni, który zakładał wymordowanie lub przesiedlenie za Ural ludności słowiańskiej, a kilka milionów pozostawić do niewolniczej pracy.

Niemieckie Obozy Koncentracyjne

-Powstałe w 1933r. -w czasie wojny utworzono ich ponad 9 tysięcy np. Auschwitz, albo Mauthausen-Gusen

Obozy Zagłady

-Różnica między nimi a obozami koncentracyjnymi była niewielka – w obozach kon. uśmiercano więźniów po wcześniejszym ich wykorzystaniu, a w obozach zagłady eksterminacja była natychmiastowa.

Holokaust

-słowo określające składanie ofiary całopalnej (termin religiny) -obecnie oznacza zagładę 6 mln Żydów dokonanej przez Niemców w czasie II wojny światowej. Proces ludobójstwa rozpoczął się w połowie 1941r. i trwał ok. 40 miesięcy. -Szoah – to synonim Holokaustu stosowany przez niektórych Żydów *najbardziej znane miejsca eksterminacji Żydów to: Babi Jar koło Kijowa oraz podwileńskie Ponary.

Obozy śmierci

Miejsca, w których uśmiercano Żydów za pomocą gazów (Cyklon B lub spaliny samochodowe). Pierwszym obozem śmierci był Kulmhof.

Zagłady pracy

Śmierć przynosiła ponadludzka praca fizyczna np. Gross-Rosen

Janusz Korczak

-działacz społeczny, pisarz i pedagog, -prowadził dom dziecka w żydowskim getcie, -zdecydował się towarzyszyć swoim podopiecznym i wraz z nimi w sierpniu 1942r. trafił do obozu zagłady w Treblince

Żydowski Związek Wojskowy i Żydowska Organizacja Bojowa

Żydowski ruch oporu, działający w Warszawie. Obie organizacje przy współpracy z AK przygotowały w kwietniu 1943r. powstanie w getcie.

„Żegota”

Rada Pomocy Żydom pod kierownictwem Juliana Grobelnego.

szmalcownicy

Osoby wydające Żydów Niemcom za pieniądze – skazywani przez Polskie Państwo Podziemne na śmierć.

ZWZ

Związek Walki Zbrojnej powstały 13 listopada 1939r., który w 1942r. został przekształcony w Armię Krajową (AK)

Resistance

Ruch oporu we Francji (powstały w 1940r.) kierowany przez Charles’a de Gaulle’a.

Afrika Korps

Korpus Afrykański, któremu dowodził Erwin Rommel.

Port w Tobruku

jedyny punkt oporu aliantów w Libii (broniła go również polska Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich)

„Torch”

Kryptonim operacji aliantów („pochodnia”). Polegała na wysadzeniu desantu morskiego we francuskim Maroku i Algierii.

gen. Dwight David Eisenhower

Dowodził amerykańskimi i brytyjskimi wojskami w operacji „Torch”.

Gen. Bernard Montgomery

-Anglik, ostrożny, systematyczny i dokładny. -wygrał

Gen. Erwin Rommel

-dowódca strony francuskiej -zmagał się z Gen. Bernardem Montgomerym podczas walk w Afryce Północnej. -”lis pustyni” -był zdecydowany, działał bardzo szybko, realizował cele