| 質問 | 答え | |||
|---|---|---|---|---|
|
ius
|
||||
|
quo iure
|
||||
|
quo modo
|
||||
|
ubi societas ibi ius
|
||||
|
fontes iuris
|
||||
|
ipso iure
|
||||
|
summum ius - summa iniura
|
||||
|
summa summarum
|
||||
|
ius publicum
|
||||
|
publicum ius est quod ad statum rei Romanae spectat
|
||||
|
ius privatum
|
||||
|
privatum ius - quod ad singulorum utilitatem spectat
|
||||
|
ius publicum privatorum pactis mutari non potest
|
||||
|
ius est ars boni et aequi
|
||||
|
iustitias vestras iudicabo
|
||||
|
ius civile
|
||||
|
ius canonicum
|
||||
|
utriusque iuris
|
||||
|
ius cogens
|
||||
|
ius dispositivum
|
||||
|
ius particulare
|
||||
|
ius universale
|
||||
|
ignorantia iuris nocet
|
||||
|
ignorantia iuris non exculpat
|
||||
|
ignorantia facti non nocet
|
||||
|
ius ducale
|
||||
|
ius terrestre
|
||||
|
ius iudiciarium
|
||||
|
ubi ius incertum, ibi ius nullum
|
||||
|
iura sanguinis nullo iure civile dirimi possunt
|
||||
|
iuris praecepta sunt: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere
|
||||
|
lex
|
||||
|
dura lex sed lex
|
||||
|
leges sumptuariae, leges barbarorum
|
||||
|
legis vicem optinet
|
||||
|
ex lege
|
||||
|
vacatio legis
|
||||
|
verba legis
|
||||
|
princeps legibus solutus
|
||||
|
quod principi placuit legis habet vigorem
|
||||
|
leges breves esse oportet (quo facilius teneantur)
|
||||
|
lex fingit, ubi subsistit aequitas
|
||||
|
lex iubeat non disputet
|
||||
|
lex moneat, non doceat
|
||||
|
lex moneat, priusquam feriat
|
||||
|
lex non debet esse ludibrio
|
||||
|
lex non obligat nisi promulgata
|
||||
|
lex punit mendacium
|
||||
|
salus rei publicae suprema lex esto
|
||||
|
lex non distinguit
|
||||
|
in legibus magis simplicitas quam difficultas placet
|
||||
|
sine historia caeca iurisprudentia est
|
||||
|
lex perfecta
|
||||
|
lex plus quam perfecta
|
||||
|
lex minus quam perfecta
|
||||
|
lex imperfecta
|
||||
|
praeter legem
|
||||
|
contra legem
|
||||
|
apices iuris non sunt iura
|
||||
|
ratio legis
|
||||
|
ubi eadem legis ratio, ibi eadem dispositio
|
||||
|
per analogiam
|
||||
|
analogia legis
|
||||
|
analogia iuris
|
||||
|
a contrario
|
||||
|
praesumptio facti
|
||||
|
praesumptio iuris tantum
|
||||
|
praesumptio iuris ac de iure
|
||||
|
optima est legum interpres consuetudo
|
||||
|
lex generalis
|
||||
|
lex specialis
|
||||
|
lex retro non agit = lex prospicit, non respicit
|
||||
|
lex severior penalis retro non agit
|
||||
|
desuetudo
|
||||
|
lex posterior derogat priori
|
||||
|
lex specialis derogat legi generali
|
||||
|
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali
|
||||
|
de lege lata
|
||||
|
de lege ferenda
|
||||
|
lex iniusta non est lex
|
||||
|
lex necessitatis est lex temporis
|
||||
|
politia legibus, non leges politiae adaptandae
|
||||
|
quid leges sine moribus vanae proficiunt
|
||||
|
simplicitas legibus amica iura vigilantibus, non dormientibus prosunt
|
||||
|
consensus matrimonialis
|
||||
|
nuptias non concubitus, sed consensus facit
|
||||
|
numerus clausus
|
||||
|
matrimonia libera esse debent
|
||||
|
sponsalia - matrimonii promissio
|
||||
|
ad reparationem damnorum
|
||||
|
nemo turpitudinem suam allegans audiatur
|
||||
|
matrimonium ratum et consummatum
|
||||
|
nulla humana potestas
|
||||
|
separatio quoad torum et mensam
|
||||
|
separatio perpetua
|
||||
|
separatio temporanea
|
||||
|
separatio manente vinculo
|
||||
|
mater semper certa est, pater est quem nuptiae demonstrant
|
||||
|
nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur
|
||||
|
praesumptio iuris tantum
|
||||
|
quot generationis tot gradus
|
||||
|
liberi vulgo concepti
|
||||
|
filii legitimi
|
||||
|
filii illegitimi
|
||||
|
filli illegitimi legimantur per subsequens matrimonium parentum
|
||||
|
exceptio plurium concubentium
|
||||
|
matrimonium putativum
|
||||
|
praesumtio homini vel facti
|
||||
|
impotentia generandi
|
||||
|
impotentia coeundi
|
||||
|
adoptio naturam imitatur
|
||||
|
adoptio plena
|
||||
|
adoptio minus plena
|
||||
|
adoptio plenissima
|
||||
|
tutor loco parentis habetur
|
||||
|
affines sunt viri et uxoris cognati
|
||||
|
in vivo
|
||||
|
in vitro
|
||||
|
ius cogens
|
||||
|
ex lege
|
||||
|
successio in universitatem
|
||||
|
nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet
|
||||
|
nasciturus pro iam nato habetur
|
||||
|
hereditas viventis non datur
|
||||
|
mors omnia iura solvit
|
||||
|
ad solemnitatem
|
||||
|
in capita
|
||||
|
in stirpes
|
||||
|
de lege ferenda
|
||||
|
facultas alternativa
|
||||
|
mortis causa
|
||||
|
cum animo testandi
|
||||
|
favor testamenti
|
||||
|
legatum per vindicationem
|
||||
|
legatum per damnationem
|
||||
|
legatum nominis
|
||||
|
legatum liberationis
|
||||
|
transmissio hereditatis
|
||||
|
ex tunc
|
||||
|
per facta concludentia
|
||||
|
portio portioni accrescit
|
||||
|
qui testamento heres instituitur, in eodem testamento testis esse non potest
|
||||
|
cum viribus hereditatis
|
||||
|
pro viribus hereditatis
|
||||
|
successio anticipata
|
||||
|
tempus regit actum
|
||||
|
in testamentis plenius testatoris intentionem scrutamur
|
||||
|
nullum crimen nulla poena sine lege poenali anteriori
|
||||
|
sine lege scripta
|
||||
|
sine lege certa
|
||||
|
sine lege praevia
|
||||
|
vis absoluta
|
||||
|
vis compulsiva
|
||||
|
dolus directus repentinus
|
||||
|
dolus directus praemeditatus
|
||||
|
dolus eventualis
|
||||
|
culpa
|
||||
|
culpa dolo exorta
|
||||
|
iter delicti
|
||||
|
delictum putativum
|
||||
|
nemo prudens punit quia peccatum est sed ne peccetur
|
||||
|
in dubio pro reo
|
||||
|
dolus non praesumitur
|
||||
|
reformatio in peius iudici appellato non licet
|
||||
|
delicta parentum liberis non nocent
|
||||
|
crimina morte extinguuntur
|
||||
|
reus in exceptione actor est
|
||||
|
ei incumbit probatio qui dicit non qui negat
|
||||
|
in criminalibus probationes debent esse luce clariores
|
||||
|
dominus litis
|
||||
|
quod non est in actis non est in mundo
|
||||
|
verba volant, scripta manent
|
||||
|
testis ex auditu
|
||||
|
relata refero
|
||||
|
incognito
|
||||
|
ex officio
|
||||
|
iudex inhabilis
|
||||
|
iudex suspectus
|
||||
|
nemo iudex in propria (sua) causa
|
||||
|
forum delicti commissi
|
||||
|
forum praeventionis
|
||||
|
perpetuatio fori
|
||||
|
forum connexitatis causarum
|
||||
|
connexorum idem est iudicium
|
||||
|
causa principalis
|
||||
|
causa accessoria
|
||||
|
res iudicata pro veritate habetur
|
||||
|
ne bis in idem crimen iudicetur
|
||||
|
confessio est regina probationum
|
||||
|
geminat peccatum, quam delicti non pudet
|
||||
|
gravior culpa gravior poena
|
||||
|
errare humanum est
|
||||
|
nemo se ipsum accusare tenetur
|
||||
|
nemo prohibetur pluribus defensionibus uti
|
||||
|
propter falsa
|
||||
|
propter nova
|
||||
|
propter melius
|
||||
|
propter memoriam
|
||||
|
sententia debet esse conformis libello
|
||||
|
ius et furi dicitur
|
||||
|
iurisdictio voluntaria
|
||||
|
in dubio pro curia
|
||||
|
lex fori processualis
|
||||
|
iudicum
|
||||
|
actus trium personarum
|
||||
|
audiatur et altera pars
|
||||
|
domini litis
|
||||
|
nemo iudex sine actore
|
||||
|
vigilantibus iura sunt scripts
|
||||
|
ne eat iudex ultra petita partium
|
||||
|
ante litem natam
|
||||
|
post litem natam
|
||||
|
perpetuatio fori
|
||||
|
actor sequitur forum rei
|
||||
|
qui rem in iudicium ducit
|
||||
|
contra quam res iudicium deducitur
|
||||
|
legitimatio ad causa
|
||||
|
legitimatio ad processus
|
||||
|
successio mortis causa
|
||||
|
successio inter vivos
|
||||
|
res iudicata - inter partes
|
||||
|
res inter alios gesta
|
||||
|
ad quem
|
||||
|
post quem
|
||||
|
prorogatio fori
|
||||
|
prorogatio iurisdictionis
|
||||
|
negatio per positionem alterius
|
||||
|
exceptiones non sunt extentendae
|
||||
|
replicatio
|
||||
|
duplicatio
|
||||
|
onus proferendi
|
||||
|
onus probandi
|
||||
|
causa petendi
|
||||
|
ei incumbit probatio qui dicit non qui negat
|
||||
|
ne bis in idem
|
||||
|
ne bis de eadem re sit actio
|
||||
|
sententia facit ius inter partes
|
||||
|
res iudicatia pro veritate accipitur
|
||||
|
reformatio in peius
|
||||
|
de minimis non curat praetor
|
||||
|
error in iudicando
|
||||
|
error in procedendo
|
||||
|
iudex inhabilis
|
||||
|
iudex suspectus
|
||||
|
absolutio ab instantia
|
||||
|
votum separatum
|
||||
|
dies interpellat pro homine
|
||||
|
ad solemnitatem
|
||||
|
ad probationem
|
||||
|
ad eventum
|
||||
|
reservatio mentalis
|
||||
|
essentialia negotii
|
||||
|
naturalia negotii
|
||||
|
accidentalia negotii
|
||||
|
negotium claudicans
|
||||
|
dies a quo
|
||||
|
dies ad quem
|
||||
|
computatio civilis
|
||||
|
computatio a momento ad momentum
|
||||
|
ex tunc
|
||||
|
ex nunc
|
||||
|
pendente conditione
|
||||
|
conditiones iuris
|
||||
|
falsus procurator
|
||||
|
in principio
|
||||
|
da mihi factum, dabo tibi ius
|
||||
|
facta probantur, iura novit curia
|
||||
|
ubi ius, ibi remedium
|
||||
|
sensu stricto
|
||||
|
sensu largo
|
||||
|
clara non sunt interpretanda
|
||||
|
ex definitione
|
||||
|
erga omnes
|
||||
|
inter partes
|
||||
|
prior tempore potior iure
|
||||
|
expressis verbis
|
||||
|
superfluum
|
||||
|
numerus clausus
|
||||
|
prima facie
|
||||
|
genus
|
||||
|
species
|
||||
|
genus perire non censetur
|
||||
|
superficies solo cedit
|
||||
|
res succedit in locum pretii et pretium in locum rei
|
||||
|
inter vivos
|
||||
|
causa solvendi
|
||||
|
causa donandi
|
||||
|
causa obligandi vel acquirendi
|
||||
|
ubi loqui potuit et debuit
|
||||
|
ad incertas personas
|
||||
|
per facta concludentia
|
||||
|
verba legis
|
||||
|
res omnium communes
|
||||
|
actio in rem - erga omnes
|
||||
|
rei vindicatio
|
||||
|
cum omni causa
|
||||
|
in aequali iure melior est conditio possidentis
|
||||
|
in pari causa melior est conditio possidentis
|
||||
|
actio negatoria
|
||||