質問 |
答え |
Czym jest fotosynteza oksygeniczna? 学び始める
|
|
To fotosynteza zachodząca z uwolnieniem tlenu. Proces ten polega na wytwarzaniu związków organicznych z prostych związków nieorganicznych – dwutlenku węgla i wody – z udziałem energii świetlnej.
|
|
|
W jaki sposób można sumarycznie przedstawić proces fotosyntezy oksygenicznej? 学び始める
|
|
6CO2 + 6H2O → C6H12O6 + 6O2
|
|
|
Z jakich dwóch faz składa się fotosynteza? 学び始める
|
|
1) Fazy zależnej od światła (jasnej), która polega na wytworzeniu siły asymilacyjnej, czyli ATP i NADPH, potrzebnej do redukcji CO2. 2) Fazy niezależnej od światła (ciemnej), która polega na asymilacji CO2, czyli jego redukcji do związków organicznych.
|
|
|
W jakich organach roślinnych przede wszystkim zachodzi fotosynteza? 学び始める
|
|
Fotosynteza u roślin zachodzi głównie w liściach – organach przystosowanych do przeprowadzania tego procesu.
|
|
|
Jak przystosowana jest blaszka liściowa, ogonek liściowy i nasada liścia do przeprowadzania procesu fotosyntezy? 学び始める
|
|
Ogonek liściowy ustawia blaszkę liściową w taki sposób, aby dotarło do niej jak najwięcej światła. Blaszka liściowa ma dużą powierzchnię i jest pokryta epidermą, w której znajdują się aparaty szparkowe.
|
|
|
Jaką funkcję w procesie fotosyntezy pełnią aparaty szparkowe? 学び始める
|
|
Umożliwiają one wymianę gazową między wnętrzem liścia a atmosferą. Przez aparaty szparkowe do tkanek liścia dostaje się dwutlenek węgla – główny substrat fotosyntezy, a na zewnątrz jest usuwany tlen – produkt uboczny tego procesu.
|
|
|
W jaki sposób dwutlenek węgla pobierają rośliny wodne o liściach zanurzonych, które nie mają aparatów szparkowych? 学び始める
|
|
Pobierają one dwutlenek węgla głównie w postaci rozpuszczonych w wodzie jonów wodorowęglanowych (HCO3-) bezpośrednio przez epidermę. Tą samą drogą usuwają na zewnątrz tlen.
|
|
|
Jaką funkcję w procesie fotosyntezy mają umiejscowione w liściach wiązki przewodzące, które rozgałęziają się w blaszce liściowej? 学び始める
|
|
Drewno doprowadza z korzeni do liści wodę, natomiast łyko odprowadza z liści do pozostałych organów rośliny związki organiczne powstałe w wyniku fotosyntezy. Rośliny żyjące w środowisku wodnym pobierają wodę całą powierzchnią ciała.
|
|
|
Jak zbudowane jest wnętrze liści? 学び始める
|
|
Wnętrze liści jest prawie w całości wypełnione miękiszem asymilacyjnym, którego komórki zawierają liczne chloroplasty. To w nich odbywają się ciągi reakcji chemicznych, które składają się na proces fotosyntezy.
|
|
|
Jaka faza fotosyntezy zachodzi w tylakoidach chloroplastów? 学び始める
|
|
Faza zależna od światła, która wymaga obecności wody i dopływu energii świetlnej. Energia świetlna jest pochłaniana przez barwniki fotosyntetyczne zlokalizowane w błonach tylakoidów. Produktami tej fazy są ATP i NADPH, które tworzą siłę asymilacyjną oraz tlen.
|
|
|
Jaka faza fotosyntezy zachodzi w stromie chloroplastów? 学び始める
|
|
Faza niezależna od światła, która wymaga obecności dwutlenku węgla oraz siły asymilacyjnej, wytworzonej w fazie zależnej od światła. Produktami fazy ciemnej są związki organiczne.
|
|
|
Na czym polega faza fotosyntezy zależna od światła? 学び始める
|
|
W tylakoidach chloroplastów odbywa się faza fotosyntezy zależna od światła, która wymaga obecności wody i dopływu energii świetlnej. Polega ona na liniowym przepływie elektronów od cząsteczki wody przez fotosystemy PS II i PS I oraz przenośniki elektronów na NADP+. W rezultacie powstaje NADPH. Jednocześnie dzięki wytworzeniu gradientu protonowego w poprzek błony tylakoidu powstaje ATP. NADPH i ATP są nazywane siłą asymilacyjną.
|
|
|
Na czym polega faza fotosyntezy niezależna od światła? 学び始める
|
|
W stromie chloroplastów odbywa się faza niezależna od światłą (cykl Calvina), która wymaga obecności dwutlenku węgla oraz siły asymilacyjnej wytworzonej w fazie zależnej od światła. Faza ta polega na wykorzystaniu siły asymilacyjnej do wytworzenia związków organicznych z dwutlenku węgla.
|
|
|
W jaki sposób u roślin typu C3 zachodzi wiązanie CO2? 学び始める
|
|
Większość roślin to rośliny typu C3, u których wiązanie CO2 zachodzi jednoetapowo – tylko w cyklu Calvina.
|
|
|
W jaki sposób u roślin typu C4 i CAM zachodzi wiązanie CO2? 学び始める
|
|
U niektórych gatunków, określanych jako rośliny typu C4 i CAM, powstał dwuetapowy mechanizm wiązania CO2.
|
|
|
Jakie gatunki należą do roślin typu C3? 学び始める
|
|
Do roślin typu C3 należą niemal wszystkie gatunki umiarkowanej strefy klimatycznej.
|
|
|
Jak zbudowane są liście roślin typu C3? 学び始める
|
|
Liście roślin typu C3 mają miękisz asymilacyjny zróżnicowany na palisadowy i gąbczasty.
|
|
|
Jak działają aparaty szparkowe roślin typu C3? 学び始める
|
|
Aparaty szparkowe roślin typu C3 są zamknięte w nocy, a otwarte w ciągu dnia. Dzięki temu CO2 niezbędny do przeprowadzenia cyklu Calvina jest dostarczany z atmosfery w tym samym czasie, w którym zachodzi faza zależna od światła fotosyntezy.
|
|
|
Na czym polega wiązanie CO2 u roślin typu C3? 学び始める
|
|
Akceptorem CO2 jest rybulozo-1,5 – bisfosforan (RuBP), a karboksylację przeprowadza karboksylaza 1,5 – bisfosforybulozy (rubisco). Pierwszy produkt karboksylacji stanowi trójwęglowa cząsteczka 3-fosfoglicerynianu (PGA), stąd nazwa grupy roślin.
|
|
|
Jakie gatunki należą do roślin typu C4? 学び始める
|
|
Do roślin typu C4 należą gatunki pochodzące z okołorównikowej i zwrotnikowej strefy klimatycznej, m.in. kukurydza.
|
|
|
Jak działają aparaty szparkowe roślin typu C4? 学び始める
|
|
Rośliny te rosną w klimacie gorącym, dlatego w ciągu dnia ograniczają transpirację przez przymykanie aparatów szparkowych. W konsekwencji oszczędnej gospodarki wodnej dopływ Co2 do wnętrza liścia jest słaby. Przystosowaniem roślin C4 do małego stężenia CO2 jest dwuetapowy mechanizm jego wiązania przebiegający w dwóch różnych typach komórek.
|
|
|
Jak zbudowane są liście roślin typu C4? 学び始める
|
|
Liście roślin typu C4 mają tylko jeden rodzaj miękiszu asymilacyjnego, a ich wiązki przewodzące są otoczone specjalnymi komórkami tworzącymi pochwę okołowiązkową.
|
|
|
Co dzieje się w komórkach miękiszu asymilacyjnego roślin typu C4? 学び始める
|
|
W komórkach miękiszu asymilacyjnego roślin typu C4 zachodzi przyłączanie CO2 do fosfoenolopirogronianu (PEP), katalizowane przez karboksylazę fosfoenolopirogronianową (karboksylazę PEP). Enzym ten ma znacznie większe powinowactwo do CO2 niż rubisco, dlatego przeprowadza karboksylację już przy niewielkim stężeniu CO2.
|
|
|
Co jest pierwszym produktem karboksylacji fosfoenolopirogronianu (PEP) w komórkach miękiszu asymilacyjnego? 学び始める
|
|
Czterowęglowa cząsteczka szczawiooctanu – stąd nazwa grupy roślin. Powstały szczawiooctan ulega redukcji do jabłczanu, który jest transportowany do komórek pochwy okołowiązkowej. Tam staje się źródłem CO2, który jest wykorzystywany w cyklu Calvina.
|
|
|
Czym charakteryzują się rośliny typu CAM (ang. crassulacean acid metabolism)? 学び始める
|
|
Rośliny typu CAM, zwane również roślinami kwasowymi, to organizmy pochodzące głównie z obszarów pustynnych i półpustynnych, np. kaktusy.
|
|
|
Jak funkcjonują aparaty szparkowe roślin typu CAM? 学び始める
|
|
W ciągu dnia aparaty szparkowe roślin typu CAM są zamknięte, a w nocy – otwarte. Dzięki temu rośliny te prowadzą bardzo oszczędną gospodarkę wodną. Rezultatem jest jednak ich bardzo powolny wzrost.
|
|
|
Co dzieje się z asymilowanym nocą CO2 u roślin typu CAM? 学び始める
|
|
Asymilowany nocą CO2 jest przyłączany w komórkach miękiszu asymilacyjnego do fosfoenolopirogronianu z wytworzeniem szczawiooctanu, a następnie jabłczanu. W odróżnieniu od roślin typu C4 jabłczan jest magazynowany w wakuolach. W dzień następuje dekarboksylacja jabłczanu, a odłączony CO2 podlega przemianom w cyklu Calvina.
|
|
|
Jakie organizmy biorą udział w pozyskiwaniu pokarmu przez rośliny? 学び始める
|
|
1) Bakterie glebowe. 2) Bakterie symbiotyczne. 3) Grzyby.
|
|
|
W jaki sposób niektóre organizmy biorą udział w pozyskiwaniu pokarmu przez rośliny? 学び始める
|
|
Organizmy te udostępniają roślinom pierwiastki chemiczne niezbędne do budowy wielu związków organicznych. Podstawowym pierwiastkiem chemicznym pobieranym z gleby i zużywanym do syntezy związków organicznych jest azot. Rośliny wbudowują go np. w białka, kwasy nukleinowe czy chlorofil.
|
|
|
W jaki sposób wolno żyjące organizmy glebowe udostępniają azot roślinom? 学び始める
|
|
1) Bakterie glebowe z rodzaju Azotobacter i Clostridium mają zdolność asymilacji azotu cząsteczkowego i przekształcania go w amoniak. 2) Część powstałego amoniaku jest pobierana przez rośliny w postaci jonów amonowych – NH4+, a część zostaje utleniona do NO3- przez chemosyntetyzujące bakterie nitryfikacyjne z rodzajów Nitrosomonas i Nictrobacter. Jony NO3- są główną przyswajalną formą azotu dla roślin.
|
|
|
Jakie organizmy symbiotyczne są źródłem związków azotowych dla roślin? 学び始める
|
|
1) Grzyby mikoryzowe. 2) Bakterie z rodzaju Rhizobium, które mają zdolność wiązania azotu atmosferycznego.
|
|
|