[T] kościec osiowy - kręgi

Kościec osiowy – co do niego należy?

kręgosłup, szkielet klatki piersiowej, czaszka

Kręgi szyjne – oznaczenie literowe

C

Kręgi piersiowe – oznaczenie literowe

Th

Kręgi lędźwiowe – oznaczenie literowe

L

Kręgi krzyżowe – oznaczenie literowe

S

Kręgi ogonowe – oznaczenie literowe

Cy

Pies – liczba kręgów szyjnych

C 7

Pies – liczba kręgów piersiowych

Th 13

Pies – liczba kręgów lędźwiowych

L 7

Pies – liczba kręgów krzyżowych

S 3

Pies – liczba kręgów ogonowych

Cy 20-23

Świnia – liczba kręgów szyjnych

C 7

Świnia – liczba kręgów piersiowych

Th 14-15

Świnia – liczba kręgów lędźwiowych

L 5-7

Świnia – liczba kręgów krzyżowych

S 4

Świnia – liczba kręgów ogonowych

Cy 20-23

Bydło – liczba kręgów szyjnych

C 7

Bydło – liczba kręgów piersiowych

Th 13

Bydło – liczba kręgów lędźwiowych

L 6

Bydło – liczba kręgów krzyżowych

S 5

Bydło – liczba kręgów ogonowych

Cy 18-20

Owca – liczba kręgów szyjnych

C 7

Owca – liczba kręgów piersiowych

Th 13

Owca – liczba kręgów lędźwiowych

L 6(7)

Owca – liczba kręgów krzyżowych

S 4

Owca – liczba kręgów ogonowych

Cy 3-24

Koza – liczba kręgów szyjnych

C 7

Koza – liczba kręgów piersiowych

Th 13

Koza – liczba kręgów lędźwiowych

L 6

Koza – liczba kręgów krzyżowych

S 4

Koza – liczba kręgów ogonowych

Cy 12-16

Koń – liczba kręgów szyjnych

C 7

Koń – liczba kręgów piersiowych

Th 18(19)

Koń – liczba kręgów lędźwiowych

L 6(5)

Koń – liczba kręgów krzyżowych

S 5

Koń – liczba kręgów ogonowych

Cy 15-21

Królik – liczba kręgów szyjnych

C 7

Królik – liczba kręgów piersiowych

Th 13

Królik – liczba kręgów lędźwiowych

L 7

Królik – liczba kręgów krzyżowych

S 3

Królik – liczba kręgów ogonowych

Cy 20-23

Kręgi prawdziwe – co to?

kręgi zachowujące swój indywidualny charakter

Kręgi rzekome – co to?

kręgi zespalające się ze sobą i tworzące kości złożone, np. kręgi krzyżowe zespalające się w kość krzyżową, u człowieka kręgi guziczne zespalające się w kość guziczną

Dwie zasadnicze części, które można wyróżnić w kręgu

trzon kręgu i łuk kręgu z wyrostkami

Koniec doczaszkowy (przedni) trzonu kręgu – kształt

mniej lub bardziej wypukły, jest nazywany głową kręgu

Koniec doogonowy (tylny) kręgu – kształt

zwykle wklęsły, nazywany dołem kręgu

Co tworzy otwór kręgowy?

gładka powierzchnia grzbietowa trzonu kręgu oraz łuk kręgu

Co powstaje z połączenia wszystkich otworów kręgowych?

kanał kręgowy

Co przebiega przez kanał kręgowy?

rdzeń kręgowy i jego opony

Powierzchnia brzuszna trzonu kręgu – charakterystyka

z boków zaokrąglona, a czasami w płaszczyźnie pośrodkowej ma występ w postaci grzebienia dobrzusznego

Za pomocą czego łuk kręgu wspiera się na trzonie?

za pomocą dwóch symetrycznych nasad łuku kręgowego

W co przedłużają się nasady łuku kręgowego?

w blaszkę łuku kręgowego

Co stanowi najwęższą część łuku kręgowego?

nasada łuku kręgu ponieważ zawiera dwa wcięcia – słabiej zaznaczone wcięcie kręgowe doczaszkowe (przednie) i wcięcie kręgowe doogonowe (tylne)

Co tworzą wcięcia dwóch sąsiadujących kręgów?

otwór międzykręgowy

Co przechodzi przez otwór międzykręgowy?

odpowiedni nerw rdzeniowy oraz naczynia krwionośne

Co powstaje w miejscu złączenia obu blaszek łuku kręgu w płaszczyźnie pośrodkowej?

wyrostek kolczysty

Gdzie są wyrostki poprzeczne kręgu?

po bokach łuku kręgu

Gdzie umiejscowione są wyrostki stawowe kręgu?

na łuku kręgu powyżej wyrostka poprzecznego

Ile jest wyrostków stawowych?

dwie pary (doczaszkowa i doogonowa)

Do czego służą wyrostki stawowe?

do odpowiedniego zestawienia z wyrostami sąsiednich kręgów

Od czego zależy wielkość wszystkich wyrostków na łuku kręgu?

od stanu przyczepiających się na nich mięśni i stopnia wzajemnej ruchomości

Na których kręgach wyrostki łuku kręgu są szczególnie dobrze rozwinięte?

na kręgach szyjnych

Ssaki mające więcej lub mniej niż 7 kręgów szyjnych – przykłady

leniwce – 6, 7, 8, 9 albo 10 kręgów; manaty – 6 kręgów szyjnych

Od czego zależy ruchomość głowy?

od ukształtowania kręgów szyjnych

Jaki kręg zestawia się bezpośrednio z czaszką?

kręg szczytowy (kręg szyjny I) zestawia się z 2 kłykciami potylicznymi

Czym wyróżnia się kręg szczytowy od wszystkich pozostałych kręgów?

nie ma trzonu, ale ma dwa łuki

Dlaczego (ewolucyjnie) kręg szczytowy nie ma trzonu?

trzon kręgu szczytowego został przemieszczony na kręg obrotowy (kręg szyjny II), gdzie zespolił się z doczaszkowym końcem jego trzonu i utworzył ząb

Co znajduje się w miejscu zespolenia łuków kręgu szczytowego?

skierowane na boki wyrostki poprzeczne, zwane ze względu na swój wygląd skrzydłami kręgu szczytowego

Co zaznacza się po stronie brzusznej skrzydeł kręgu szczytowego?

mniej lub bardziej wyraźne zagłębienie – dół kręgu szczytowego

Co występuje na łuku dogrzbietowym?

płaska wyniosłość – guzek dogrzbietowy, który jest odpowiednikiem wyrostka kolczystego innych kręgów

Co występuje na łuku dobrzusznym?

lekko podany ku przodowi guzek dobrzuszny i dołek zębowy po stronie wewnętrznej

Czy na kręgu szczytowym obecne są wyrostki stawowe?

nie, zamiast nich występują dołki stawowe doczaszkowe i dołki stawowe doogonowe

Gdzie znajduje się otwór skrzydłowy i gdzie prowadzi?

na łuku dogrzbietowym w pobliżu krawędzi przedniej; prowadzi do dołu kręgu szczytowego

Gdzie znajduje się otwór kręgowy boczny i gdzie prowadzi?

przyśrodkowo od otworu skrzydłowego w jego bliskim sąsiedztwie; prowadzi do kanału kręgowego

Gdzie leży otwór wyrostka poprzecznego?

bardziej ku tyłowi

Czym charakteryzuje się kręg obrotowy (kręg szyny II)?

charakteryzuje się znaczą długością (wyjątek: świnia, człowiek), odmiennym od typowego kręgu ukształtowaniem zewnętrznym, posiada charakterystyczny ząb

Czym jest ząb kręgu obrotowego?

zmodyfikowanym trzonem kręgu szczytowego

Wyrostek kolczysty kręgu obrotowego – wygląd

oglądany z boku przedstawia się jako wydłużony grzebień (mięsożerne, koń, bydło) lub jako twór w postaci słupka (świnia, człowiek)

Wyrostki stawowe doogonowe kręgu obrotowego – charakterystyka

zbliżone kształtem do podobnych w dalszych kręgach szyjnych; mogą być jakby wbudowane w podstawę wyrostka kolczystego (mięsożerne, koń) lub lub bardziej od niego odizowolane (świnia, bydło)

Wyrostki poprzeczne kręgu obrotowego – charakterystyka

słabo wykształcone; przez podstawę każdego z nich przechodzi otwór wyrostka poprzecznego o kształcie wydłużonym, równoległym do osi długiej kręgu

U jakich gatunków występuje wcięcie kręgowe doogonowe?

u wszystkich

U jakich gatunków występuje wcięcie kręgowe doczaszkowe?

u mięsożernych; u pozostałych gatunków jest zamknięte beleczką kostną i tworzy otwór kręgowy boczny

Od czego zależą przestrzenie międzyłukowe?

od stopnia rozwoju łuków kręgów; są bardzo ciasne przy kręgach długich (np. koń) i szerokie przy kręgach krótkich (np. świnia)

Wyrostki poprzeczne kręgów szyjnych – charakterystyka

są produktem zespolenia właściwych wyrostków poprzecznych i szczątkowych żeber szyjnych, są więc w rzeczywistości wyrostkami żebrowo-poprzecznymi

Otwór wyrostka poprzecznego – charakterystyka

leży w podstawie wyrostka poprzecznego, jego średnica zwiększa się w kierunku tylnym; otwory razem wzięte tworzą kanał wyrostków poprzecznych przez który przechodzi tętnica, żyła i nerw kręgowy

Jak zmienia się średnica kanałów wyrostka poprzecznego?

zwiększa się ku tyłowi

Jak wygląda krąg szyjny VII?

przypomina wyglądem kręgi piersiowe; ma skrócony trzon, ma dość wysoki wyrostek kolczysty, nie ma otworów wyrostka poprzecznego, obecne są dołki żebrowe doogonowe

Czym charakteryzują się kręgi piersiowe?

mają ślady połączeń z żebrami w postaci parzystych dołków żebrowych doczaszkowych i doogonowych na końcach trzonów oraz dwa symetryczne dołki żebrowe wyrostka poprzecznego, wyrostki kolczyste wysokie

Jaka część żebra zestawia się z dołkami żebrowymi doczaszkowymi i doogonowymi sąsiadujących kręgów?

głowa żebra

Jaka część żebra zestawia się z dołkiem żebrowym wyrostka poprzecznego?

guzek żebra

Wyrostki kolczyste kręgów piersiowych – charakterystyka

wysokie, pochylone ku tyłowi, przednie krawędzie ostre a tyle zgrubiałe, często wyżłobione rynienkowatym, podłużnym wgłębieniem

Kręg przeciwpochyły – czym się charakteryzuje?

jego wyrostek kolczysty jest ustawiony pionowo

Kręg przeciwpochyły – dawna nazwa

kręg przeponowy

Kręg przeciwpochyły u psa

kręg piersiowy X

Kręg przeciwpochyły u owcy

kręg piersiowy X

Kręg przeciwpochyły u konia

kręg piersiowy XVI

Kręg przeciwpochyły u świni

kręg piersiowy XII

Kręg przeciwpochyły u kozy

kręg piersiowy XII

Kręg przeciwpochyły u bydła

kręg piersiowy XIII

Kiedy na kręgach pojawiają się wyrostki suteczkowate?

poczynając od kręgu przeciwpochyłego ku tyłowi

Gdzie znajdują się wyrostki suteczkowate?

z przodu na wyrostkach poprzecznych

Wyrostki stawowe doczaszkowe i doogonowe w kręgach piersiowych – charakterystyka

mocno zredukowane i w zasadzie zastąpione odpowiednimi powierzchniami stawowymi

Kręgi lędźwiowe – charakterystyka

trzony kręgów stosunkowo najdłuższe i najlepiej wykształcone (zwłaszcza u bydła), głowy i doły znacznie spłaszczone

Wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych – charakterystyka

skierowane do przodu; tylko u bydła ustawione pionowo, a nawet lekko ku tyłowi

Wyrostki poprzeczne kręgów lędźwiowych – charakterystyka

przyjmują postać dużych blaszek (zwłaszcza u dużych ssaków); poziome u bydła i konia, prawie poziome u świni, ustawione skośnie w dół i do przodu u mięsożernych

Jak dawniej określano wyrostki suteczkowate osadzone na wyrostkach stawowych doczaszkowych?

wyrostki suteczkowato-stawowe