Połknięty, nieprzeżuty pokarm dostaje się do żwacza i tam ulega fermentacji pod wpływem licznych symbiotycznych bakterii beztlenowych. Znajduje się tu również liczna fauna orzęsków, biorących udział w rozkładzie celulozy.
Przeżuwanie jest możliwe dzięki istnieniu rynny przełykowej, która pozwala na regulowanie ruchu pokarmu i przeprowadzenie go, po zżuciu prosto do ksiąg, a stamtąd do trawieńca, gdzie odbywa się właściwe trawienie
Wypełniony jest płynem żwaczowym, w którym bytują różne grupy mikroorganizmów. Dzięki nim możliwy jest wspomniany rozkład, np. celulozy będącej węglowodanem złożonym. Jest ona składnikiem strukturalnym roślin, prawie całkowicie nierozpuszczalnym w wodzie
Większość zwierząt nie posiada w sokach trawiennych enzymu rozkładającego celulozę, czyli celulazy. W żwaczu za sprawą działania fizjologicznej flory zachodzi symbiotyczne trawienie celulozy i hemicelulozy.
Dzięki stałej produkcji śliny, m.in. na drodze przeżuwania (u krowy około 100 l w ciągu doby) stwarza mikroorganizmom idealne warunki do funkcjonowania. Niektóre z nich są szczególnie wrażliwe na znaczny wzrost kwasowości.
Ślina to główny składnik płynu żwaczowego, pełni ona funkcję buforującą. Do tej grupy należą bakterie celulolityczne, które pod wpływem niskiego odczynu środowiska żwacza zmniejszają swoją aktywność
Ma to miejsce jeszcze przed skurczem mieszającym żwacza i czepca, poprzez pobudzenie mechanoreceptorów w czepcu oraz okolicy wpustowej żwacza. Zostają cofnięte elementy paszy, które nie uległy strawieniu i zostają ponownie przeżute.