Wykład 3-4 główne paradygmaty psychologii

(nie)świadomość

1 intensywne pobudzenie 2 czujność 3 swobodne czuwanie 4 senność 5 lekki sen 6 głęboki sen 7 coma

intensywne pobudzenie

ograniczenie świadomości i rozproszenie uwagi

czujność

pełna świadomość i selektywna uwaga

swobodne czuwanie

płynna uwaga i tendencja do swobodnych skojarzeń

senność

ograniczenie świadomości, lekkie stany pomroczne

lekki sen

zniesienie świadomości, marzenie senne

głęboki sen

całkowite zniesienie świadomości, słaba wrażliwość na symulację

coma

brak świadomości, niewrażliwość na stymulację

pobudzenie typu a

energetyczne - rześkość i aktywność a zmęczenie i brak energii

pobudzenie typu b

afektywne, stres a relaks

zachowanie nieświadome automatyczne

czynności wegetatywne (odruchy np. kichanie)

zachowanie nieświadome kontrolowane

nie wiadomo

zachowanie świadome automatyczne

chodzenie, jazda na rowerze, prowadzenie samochodu

zachowanie świadome kontrolowane

zdawanie egzaminu, nauczanie, kierowanie

koncepcja psychologiczna człowieka

jawny lub ukryty zbiór założeń dot. uniwersalnych i ponadczasowych właściwości człowieka proponowany przez dany nurt teoretyczny w psychologii

wspólne założenia psychologicznych koncepcji człowieka

1 człowiek to WYODRĘBNIONA JEDNOSTKAi pozostaje w relacjach z otoczeniem 2 istnieją obszary PODOBIEŃSTWA między ludźmi 3 pewni ludzie wykazują stabilność swoich właściwości 4 czynniki zewnętrzne w sposób przewidywalny oddziałują na funkcjonowanie ludzi

koncepcje psychologiczne człowieka - pytania

1 kim jest człowiek 2 jaki jest 3 jakie są podst. mechanizmy jego funkcjonowania 4 jaki jest udział czynników bilogicznych i psycho-społ w rozwoju i funkcjonowaniu człowieka 5 czy jest wolny 6 znaczenie przeszłości, teraźniejszości i przyszłości

człowiek w koncepcji psychoanalitycznej

człowiek to istota targana WRODZONYMI INSTYNKTAMI, ograniczona przez kulturę, pełna konfliktowości

struktury aparatu psychicznego

1 id 2 ego 3 superego

podstawowe mechanizmy funkcjonowania człowieka - koncepcja psychoanalityczna

1 popędy/instynkty 2 libido, thanatos

biologia vs uczenie się (psychoanalityczna koncepcja człowieka)

sposób realizacji popędów zmienia się w życiu zgodnie z biologicznie uwarunkowanym porządkiem

człowiek w koncepcji behawiorystycznej

istota reaktywna, sterowana przez przeszłe doświadczenia i cechy bieżącej sytuacji

zachowanie człowieka w koncepcji behawiorystycznej

analizowane w kategoriach: 1 wielkości popędu 2 rodzaju reakcji 3 konsekwencji

podstawowe mechanizmy funkcjonowania człowieka - koncepcja behawiorystyczna

1 popędy (stany determinujące siłę reakcji) 2 bodźce (bezwarunkowe i warunkowe) 3 wzmocnienia (pozytywne, negatywne, kary)

biologia vs uczenie się - koncepcja behawiorystyczna

1 podstawowe znaczenie uczenia się 2 determinizm przeszłości (historii uczenia się) oraz teraźniejszych sytuacji

człowiek w koncepcji humanistycznej

wewnątrzsterowny podmiot, immanentnie zdolny do rozwoju i wolności

perspektywa podmiotowa badania psychologicznego - koncepcja humanistyczna

spotkania 2 osób, pozostających w dialogu, komunikujących się, także z odbiorcami wyników, procesu wymagającego empatii

podstawowe mechanizmy funkcjonowania człowieka - koncepcja humanistyczna

1 dążenie do rozwoju i potrzeba samoaktualizacji 2 dążenie do uniezależnienia się od zewnętrznego sterowania

samoaktualizacja

proces dążenia do stawania się tym, kim się jest

psychika człowieka w koncepcji psychoanalitycznej

psychika obejmuje obszar świadomy, przedświadomy i podświadomy

podstawowe tendencje w rozwoju człowieka

1 różnicowanie się od innych 2 integrowanie 3 aktualizacja własnego doświadczenia

potrzeby uniwersalne

1 więzi (opieki, przynależności...) 2 autonomii (samodzielne regulowanie działań) 3 kompetencje (skuteczność i możliwość opanowywania przedmiotów)

specyficzne potrzeby rozwojowe

1 stabilne otoczenie 2 aktywności zgodne z własną wolą 3 kontakt z nowymi środowiskami społ. 4 ćwiczenie i uznanie kompetencji 5 poszukiwanie tożsamości

biologia vs uczenie się w koncepcji humanistycznej

1 potrzeby są wrodzone 2 podstawowe znaczenie teraźniejszości

człowiek w koncepcji poznawczej

podmiot aktywnie przetwarzający informacje, NAIWNY BADACZ RZECZYWISTOŚCI

mechanizmy psychiczne koncepcji poznawczej

1 antycypacja 2 zachowania podporządkowane przewidywaniu zdarzeń 3 dążenie do redukcji rozbieżności 4 poznawcza oszczędność 5 racjonalność w funkcjonowaniu

system poznawczy osoby - koncepcja poznawcza

jest zindywidualizowany w efekcie podmiotowej historii doświadczeń i rekonstruowania reprezentacji, nie jest ściśle logiczny ani spójny 3 nie odzwierciedla bezpośrednio rzeczywistości

doświadczenie człowieka - koncepcja poznawcza

oparte na przeszłości, służy przewidywaniu przyszłości i działaniu w teraźniejszości