WYKŁAD 7, 8: RASY KONI 2 - pełna krew angielska i konie półkrwi angielskiej

Kiedy ukształtowała się rasa pełna krew angielska?

w okresie od II połowy XVII do końca XVIII wieku w Anglii, w warunkach ostrej selekcji na torach wyścigowych

cel hodowli koni pełnej krwi angielskiej

doskonalenie dzielności wyścigowej w galopie, weryfikowanej w wyścigach płaskich

Kiedy powstała i czym się wyróżniała księga stadna koni pełnej krwi angielskiej?

powstała w 1791 roku, jest to pierwsza księga stadna w dziejach (wszystkich gatunków)

Czynniki powstania rasy pełnej krwi angielskiej

praca hodowlana (ponad 300 lat), selekcja na wyścigach, wschodni założyciele rasy, środowisko przyrodnicze Wysp Brytyjskich, krycie najlepszych klaczy najlepszymi ogierami, system zapisów hodowlanych

Od jakich ogierów pochodzą wszystkie konie pełnej krwi angielskiej?

od 3 ogierów orientalnych: the Darley Arabian, the Godolphin Barb i the Byerly Turk oraz 43 klaczy „królewskich” (sprowadzonych przez Karola II)

Co wyróżnia konie pełnej krwi angielskiej na tle innych ras?

jest to najszybsza rasa koni na świecie w galopie

pełna krew angielska – charakterystyka budowy

umożliwia wydajny ruch we wszystkich chodach, rozwijanie dużej szybkości; głowa średniej wielkości o prostym profilu; szyja długa i prosta; Długie dźwignie kończąc; Suchość tkanki; wysokonożność; długie nadpęcia

pełna krew angielska – charakterystyka fizjologia

szybka przemiana materii; mocne serce; duże możliwości regeneracyjne organizmu; wczesne dojrzewanie

pełna krew angielska – choroby

dychawica świszcząca, krwotoki powysiłkowe, ślepota miesięczna

pełna krew angielska – charakter

wybujały temperament, nadpobudliwość, nerwowość; duże wymagania i wrażliwość na warunki środowiskowe – mała odporność na niewygody; duże wymagania co do żywienia

czy konie pełnej krwi angielskiej są wyrównane w typie?

nie ze względu na różnorodny materiał wyjściowy; selekcja na szybkość, pokrój miał znaczenie drugorzędne

jaką szybkość rozwijają konie pełnej krwi angielskiej?

1 km poniżej 1 minuty

konie pełnej krwi angielskiej – typy

flyer, sprinter, stayer, średniodystansowe, konie klasowe

flyer – charakterystyka

konie szybko dojrzewające, większe i masywniejsze, duża szybkość na krótkich dystansach (1000-1600m)

sprinter – charakterystyka

1000m lub mniej

stayer – charakterystyka

długie dystanse: 1200-3200m; mniejsze, wytrzymałe

średniodystansowe – charakterystyka

1800-2200m

konie klasowe – charakterystyka

dystans klasyczny 2400m; łączą szybkość i wytrzymałość

selekcja koni pełnej krwi angielskiej – cel hodowli, wychowu i produkcji

koń zdrowy, o zrównoważonej budowie, atletyczny, który jest w stanie osiągnąć swój pełny potencjał wyścigowy

co należy brać pod uwagę by osiągnąć cel hodowli, wychowu i produkcji

Plan stanówki, wychów, przygotowanie do treningu/sprzedaży

co należy brać pod uwagę przy planie stanówki?

rodowód, pokrój, Niki (i czy ich połączenie działa), względy finansowe

co należy brać pod uwagę przy wychowie?

środowisko (stadnina, ziemia żywienie, klimat itp.), korekcję kopyt (działania poprawiające budowę kończyn), postępowanie jest koniem i socjalizację

co należy brać pod uwagę przy przygotowaniu do treningu/sprzedaży?

środowisko (mentalne przygotowanie do pracy, odsad itp.), prześwietlenia w celu wykrycia problemów w stanie szkieletu, badania w kierunku problemów oddechowych

Pełna krew angielska – znaczenie rasy

rasotwórcze, amelioracyjne, użytkowe

Znaczenie rasotwórcze koni pełnej krwi angielskiej

współtworzyły większość współczesnych ras koni szlachetnych (konie półkrwi angielskiej)

Znaczenie amelioracyjne koni pełnej krwi angielskiej

niezbędne do doskonalenia ras koni wierzchowych, zwłaszcza w produkcji koni do WKKW

Znaczenie użytkowe koni pełnej krwi angielskiej

wyścigi, WKKW, skoki i polo, polowania – czołowe konie sportowe, zwłaszcza w WKKW

Jak zmieniał się stan krajowej hodowli koni pełnej krwi angielskich w latach 2015-2019?

liczba hodowców utrzymuje się na względnie stałym poziomie (minimalne spadki), znaczny spadek liczby klaczy matek oraz urodzonych źrebiąt

Konie półkrwi angielskiej – aktualna sytuacja

konie sportowe ras europejskich dominują; zbliżone cechy pokrojowe; globalizacja hodowli; działalność związków hodowlanych

rasa małopolska m (AA) – typ

typ konia angloarabskiego (30% tej populacji spełnia wymagania do księgi stadnej CIAA – Międzynarodowa Federacja Konia Angloarabskiego)

rasa małopolska m (AA) – kiedy się ukształtowała?

w XVII i XVIII wieku

rasa małopolska m (AA) – rodowody

konie czystej krwi arabskiej, konie pełnej krwi angielskiej, rodowody Austro-Węgierskie (Shagya, Gidran, Furioso, Przedświt)

rasa małopolska m (AA) – pokrój

szlachetny wygląd, harmonijna budowa i uroda, urodziwa głowa zbliżona kształtem do głowy konia arabskiego

rasa małopolska m (AA) – fizjologia

wytrzymałe w pracy, odporne na choroby, dobre wykorzystanie paszy, długowieczne

rasa małopolska m (AA) – przedstawiciele

Ramzes (wywarł największy wpływ na hodowlę skoczków), Artemor (IO w Moskwie pod Janem Kowalczykiem), Askar, Dekalog

W hodowli jakiej zagranicznej rasy zostały zastosowane konie małopolskie?

holsztyńskiej

Rasa wielkopolska wlkp – na bazie jakich koni się uformowała?

poznańskich, trakeńskich, wschodniopruskich, a także innych ras niemieckich koni półkrwi (np. hanowery); znaczny udział reproduktorów pełnej krwi angielskiej

Rasa wielkopolska wlkp – historia powstania rasy

istniejący od początku lat 60-tych hodowle konia mazurskiego i poznańskiego ujednoliciły się (stosowanie tych samych metod hodowlanych i wychowu oraz przez wymianę materiału zarodkowego); w 1963 uznano oba typy za skonsolidowaną rasę wielkopolską

Rasa wielkopolska wlkp – przedstawiciele

Volt, Martini, Orkisz

Rasa wielkopolska wlkp – typ użytkowy

wszechstronny lub wierzchowy

Rasa wielkopolska wlkp – budowa

duży wzrost i ramy ciała

Rasa wielkopolska wlkp – użytkowanie

rekreacja, sport jeździecki, zaprzęgi

Polski koń sportowy – poprzednia nazwa rasy

polski koń szlachetny półkrwi

Polski koń sportowy – cel hodowli

doskonalenie dzielności koni w wyczynowym sporcie jeździeckim; zwłaszcza do ujeżdżenia i skoków przez przeszkody

Polski koń sportowy – rodowody

klacze polskich ras półkrwi (wielkopolska, małopolska, śląska) i ogiery zagranicznych (zachodnich) ras sportowych (głównie hanowerskie, a także holsztyńskie, selle francais, KWPN i innych) lub ich polskich synów

Polski koń sportowy – czy są wyrównane pod względem typu budowy?

nie (ze względu na to że są produktem krzyżowania różnych ras)

Polski koń sportowy – pokrój

w większości są to konie rosłe, kalibrowe i masywne w typie wierzchowym

Polski koń sportowy – z jakich stadnin pochodzą najlepsze konie?

Nowielice i Prudnik

Polski koń sportowy – przedstawiciele

Wag, Weriusz, Ekwador, Randon, Imequyl

Rasa śląska śl – charakterystyka

najmasywniejszy w Polsce typ konia półkrwi angielskiej; reprezentuje zasadniczo typ konia zaprzęgowego; w czystości rasy utrzymywany jest na Górnym i Dolnym Śląsku (Śląsk Opolski)

Rasa śląska śl – gdzie jest hodowany?

SO i SK Książ, a także inne części kraju

Rasa śląska śl – jak powstała rasa?

powstały głównie przez krzyżowanie miejscowych klaczy (śląskich) i ogierów oldenburskich i częściowo wschodnio-fryzyjskich

Rasa śląska śl – cel hodowlany

utrzymanie w czystości rasy pewnej populacji koni Śląskich dla zachowania różnorodności biologicznej i ochrony wytworu kultury materialnej jakim są te konie; część pogłowia – produkcja koni sportowych poprzez zwiększanie dolewu pełnej krwi angielskiej

Stary typ konia śląskiego – pokrój (ogólny)

duże ramy, wpisany w prostokąt, harmonijna budowa ciała; konstytucja mocna

Stary typ konia śląskiego – głowa i szyja

dość ciężka, koścista głowa o dopuszczonym garbonosym profilu, profil szczupaczy niepożądany; szyja mocna, mocno umięśniona

Stary typ konia śląskiego – kłoda i klatka piersiowa

kłoda mocna, niepodkasana z łagodnie wklęsłą słabizną, dopuszczalny brak wyrazistego kłębu, mocny grzbiet i silnie związane lędźwie; klatka piersiowa szeroka i głęboka (niepożądana kogucia)

Stary typ konia śląskiego – zad

zad szeroki i łagodnie skośny lub prosty, dobrze umięśniony z niezbyt niską nasadą ogona (rozłupany niepożądany)

Stary typ konia śląskiego – kończyny

łopatka dobrze umięśniona, pożądana ukośna; kończyny prawidłowo dyskontowane, szerokie nad będziecie, stawy suche (lekka szpotawość nie powodująca obniżonej jakości ruchu dopuszczona, powstała francuska nie dopuszczona)

Stary typ konia śląskiego – kopyta

kopyta proporcjonalne do masy ciała

Stary typ konia śląskiego – ruch

stęp energiczny, przekraczający szeroki; kłus wydajny, obszerny

Stary typ konia śląskiego – maść

gniada, ciemnogniada, skarogniada, kara, dopuszcza się siwą; inne maści eliminują konia z hodowli

Stary typ konia śląskiego – wymiary klaczy

wysokość: 158-168cm; obwód klatki piersiowej 190-210cm; obwód nadpęcia: minimum 22,5cm

Stary typ konia śląskiego – wymiary ogiera

wysokość: 160-170cm; obwód klatki piersiowej 190-210cm; obwód nadpęcia: minimum 23cm

Nowy typ konia śląskiego – cechy w porównaniu do starego typu

większa szlachetność (zwłaszcza głowy); dłuższa i wyniosła szyja; bardziej ukośna łopatka; bardziej spadzisty zad; konstytucja powinna być sucha, a typ sportowy

Nowy typ konia śląskiego – pożądane wymiary klaczy (3 lata)

wysokość: 162-168cm; obwód klatki piersiowej 185-200cm; obwód nadpęcia: minimum 21,5cm

Nowy typ konia śląskiego – pożądane wymiary ogiera (3 lata)

wysokość: 164-170cm; obwód klatki piersiowej 190-200cm; obwód nadpęcia: minimum 22cm

Rasa śląska śl – użytkowanie

głównie zaprzęgowe; efekty krzyżowania dobre w skokach i ujeżdżeniu

Rasa śląska śl – jaki typ konia reprezentuje?

typ konia zaprzęgowego; w sporcie zaprzęgowym sprawdza się część pogłowia reproduktorów rasy Śląskiej

Rasa śląska śl – od czego zależy użytkowanie wierzchowe?

od dolewu pełnej krwi angielskiej (produkty krzyżywania klaczy Śląskich z reproduktorami pełnej krwi dają konie nadające się do ujeżdżenia, skoków przez przeszkody i sportu zaprzęgowego)

Rasa śląska śl – co dało racjonalne stosowanie dolewu pełnej krwi angielskiej?

podnosiło przydatność sportową przy jednoczesnym zachowaniu pożądanego starego typu konia śląskiego, który zaginął w Oldenburgu – ojczyźnie protoplastów tej rasy

Rasa śląska śl – potencjał hodowlany

w Danii, Holandii i Niemczech obserwuje się zainteresowanie odtworzeniem rasy Oldenburskiej, co daje szansę na zwiększenie opłacalności hodowli koni Śląskich poprzez sprzedaż materiału zarodkowego

Rasa śląska śl – przedstawiciele

Lokan, Bogacz, Bazyli, Frezja