質問 | 答え | |||
---|---|---|---|---|
bakterie -
|
najmniejsze znane istoty żywe
|
|||
bakterie dzielimy na dwie grupy:
|
archebakterie (starobakterie) oraz eubakterie (bakterie właściwe)
|
|||
budowa bakterii:
|
funkcje jądra pełni chromosom bakteryjny (genofor) - koliście zamknięta podwójna helisa DNA zanurzona w wypełniającym wnętrze cytozolu obszar w którym znajduje się chromosom bakteryjny nosi nazwę nukleoidu w większości komórek prokariotycznych znajdują się plazmidy - małe koliste cząsteczki DNA
|
|||
w cytozolu komórki prokariotycznej oprócz DNA znajdują się:
|
rybosomy - struktury zbudowane z białek i RNA uczestniczące w biosyntezie białka ziarna materiałów zapasowych m.in. lipidów i cukru
|
|||
białkowo-lipidowa błona komórkowa - oddziela komórkę prokariotyczną od środowiska zewnętrznego tworzy ona wewnątrzkomórkowe wypuklenia błony, które zwiększają jej powierzchnię funkcjonalną uczestniczy w wymianie substancji między komórką a otoczeniem, bierze udział w uzyskiwaniu i magazynowaniu energii
|
z błony komórkowej powstają (występujące u bakterii fotosyntetyzujących) tylakoidy zawierające barwniki aktywne podczas fotosyntezy u większości bakterii na zewnątrz błony występuje ściana komórkowa zbudowana z mureiny (peptydoglikanu) wiele bakterii ma również otoczkę śluzową pełniącą funkcję ochronną
|
|||
rzęski - organelle ruchu występujące na powierzchni niektórych komórek bakterii
|
fimbrie - organelle uczestniczące w rozpoznawaniu i łączeniu się komórek podczas koniugacji
|
|||
ściana komórkowa bakterii Gram-dodatnich -
|
jest gruba (15-50nm) zbudowana z kilku warstw mureiny oraz kwasów tejchojowych
|
|||
ściana komórkowa bakterii Gram-ujemnych -
|
jest cienka (2-10nm) i zbudowana z jednej warstwy mureiny, nie zawiera kwasów tejchojowych i jest okryta dodatkową błoną zewnętrzną
|
|||
bakterie pod względem kształtu:
|
kuliste: pojedyncze (ziarenkowce), pary komórek (dwoinki), łańcuszki komórek (paciorkowce), nieregularne skupiska przypominające kiście winogron (gronkowce), skupiska przypominające prostopadłościany (pakietowce) cylindryczne: pojedyncze, pary lub proste nici spiralne: przecinkowce, śrubowce i krętki; forma nieregularna: maczugowiec, promieniowiec, prętek
|
|||
większość bakterii to organizmy heterotroficzne:
|
bakterie saprobiontyczne - wykorzystują martwą materię organiczną bakterie pasożytnicze - czerpią pokarm z ciał innych organizmów, wywołując u nich ciężkie choroby bakterie symbiotyczne - korzystają z substancji wytwarzanych przez inne organizmy w zamian dostarczając substancje wytwarzane przez siebie
|
|||
nieliczne bakterie są autotrofami:
|
bakterie fotosyntetyzujące: sinice (fotosynteza z wydzielaniem tlenu), zielone i purpurowe bakterie siarkowe i bezsiarkowe (bez wydzielania tlenu) bakterie chemosyntetyzujące - energię niezbędną do wytwarzanie związków organicznych czerpią z utleniania związków nieorganicznych (bakterie nitryfikacyjne, siarkowe, wodorowe i żelazowe)
|
|||
oddychanie komórkowe bakterii:
|
bakterie tlenowe (aeroby) - pozyskują energię wyłącznie na skutek oddychania tlenowego bakterie beztlenowe (anaeroby) - w wyniku rozkładu cukrów w procesie fermentacji, który zachodzi w cytozolu (mlekowa, masłowa, propionowa)
|
|||
beztlenowce bezwzględne (obligatoryjne) - giną w warunkach tlenowych
|
beztlenowce względne (fakultatywne) - mogą zmieniać sposób oddychania w zależności od warunków środowiska
|
|||
heterocysty -
|
grubościenne komórki, w których zachodzi proces asymilacji azotu atmosferycznego
|
|||
bezpłciowe rozmnażanie bakterii:
|
podział komórki (u większości bakterii) pączkowanie (u nielicznych) fragmentacja niktek kolonii (sinice)
|
|||
anabioza -
|
stan, w który przechodzi bakteria w niesprzyjających warunkach, wytwarzając jednocześnie formy przetrwalnikowe
|
|||
cysty i endospory -
|
formy przetrwalnikowe bakterii
|
|||
koniugacja -
|
jeden z procesów płciowych u bakterii, w jej trakcie następuje okresowe połączenie dwóch komórek bakterii, a następnie przekazanie części DNA z komórki dawcy do komórki biorcy
|
|||
taksja -
|
kierunkowe ruchy komórek w odpowiedzi na działanie bodźców środowiska
|
|||
rodzaje taksji:
|
chemotaksja, fototaksja, termotaksja
|
|||
archebakterie -
|
grupa bakterii odkryta w latach 70., różnią się od eubakterii brakiem mureiny w ścianie komórkowej i składem błony komórkowej, żyją w środowiskach ekstremalnych przypominających warunki panujące pierwotnie na Ziemi
|
|||
eubakterie -
|
zalicza się do nich wiele różnych grup np. sinice, bakterie śluzowe, bakterie nitkowate oraz krętki
|
|||
zakwity wód -
|
masowe pojawianie się w zbiorniku wodnym organizmów planktonowych (np. sinic) prowadzące do zmniejszenia zawartości tlenu w wodzie, a w konsekwencji - do śmierci organizmów, głównie ryb
|