Funkcjonowanie gospodarki rynkowej 2/2

Popyt

ilość dobra, jaką kupujący są skłonni nabyć przy różnych poziomach cen.

Czynniki kształtujące wielkość popytu

* cena danego towaru * ceny innych towarów * dochody konsumentów * nasze potrzeby * promocje i reklama * pora roku * sytuacje nadzwyczajne

Podaż

ilość dobra oferowana na rynku przez producentów przy różnych poziomach ceny.

Czynniki kształtujące wielkość podaży

* cena danego dobra, czyli ile dostaje producent za jego sprzedaż * koszt czynników produkcji * stosowana technologia * techniczne możliwości zwiększenia produkcji w bardzo krótkim czasie.

Cena

ilość pieniędzy, za jakie kupujący nabywa jakieś dobro i usługę, a sprzedający godzi się je zbyć.

Monopol

występowanie na rynku wielu odbiorców oraz jednego dostawcy danego towaru, który kontroluje podaż i ceny.

Monopol państwowy

państwo zezwala tylko jednej firmie na produkcję danego dobra bądź świadczenie usług.

Monopol wymuszony

jedne producent uzyskuje taką przewagę na rynku, że inni bankrutują.

Monopol naturalny

Specyfikacja produkcji danego dobra lub usługi.

Barter

Handel wymienny

Pieniądz

Powszechnie akceptowany środek wymiany dóbr i usług.

Rodzaje pieniądza

* Pieniądz kruszcowy - z metali szlachetnych * pieniądze bezgotówkowe - odpowiedniki monet lub banknotów, np. czeki * Pieniądz elektroniczny - plastikowa karta z zapisem elektromagnetycznym. Rodzaje kart: * debetowa * kredytowa

Funkcje pieniądza

* jednostka rozrachunkowa * środek wymiany * środek płatniczy * środek tezauryzacji, czyli gromadzenia oszczędności

Inflacja

Stały wzrost poziomu cen, często z powodu powiększania się ilości pieniędzy w obiegu w stosunku do ilości towarów i usług na rynku.

Hiperinflacja

Wzrost ogólnego poziomu cen o kilkaset procent w ciągu roku.

Inflacja popytowa

Liczba chętnych do zakupu przekracza oferowaną ilość towarów.

Inflacja kosztowa

Wzrastają koszty rzadkich zasobów niezbędnych do produkcji.

Stopa inflacji

Wskazuje, ile procentowo wzrósł przeciętny poziom cen w stosunku do ubiegłego roku lub miesiąca.

Deflacja

Odwrotność inflacji.