genetyka

 0    96 フィッシュ    olanawarecka
mp3をダウンロードする 印刷 遊びます 自分をチェック
 
質問 język polski 答え język polski
replikacja semikonserwatywna
学び始める
Proces wiernego powielania DNA, poprzedzający podział komórki. Do starej nici dobudowywana jest nowa na zasadzie komplementarności.
helikaza DNA
学び始める
Enzym rozcinający wiązania wodorowe między zasadami azotowymi tworząc dwie odrębne nici, które będą stanowiły matryce do replikacji.
origin
学び始める
Szczególna sekwencja nukleotydów w cząsteczce DNA lub RNA, będąca miejscem inicjacji procesu replikacji.
polimeraza DNA
学び始める
Enzym dobudowujący komplementarną nić w procesie replikacji DNA. (kierunek od 5' do 3')
fragmenty Okazaki
学び始める
Krótkie odcinki DNA, po połączeniu przez ligazę budujące opóźnioną nić.
starter RNA
学び始める
Krótki fragment łańcucha RNA syntetyzowany przez enzym prymazę na matrycy DNA, niezbędny, by mógł rozpocząć się proces replikacji.
transkrypcja
学び始める
Przepisywanie informacji zawartej w DNA na RNA. Polimeraza RNA przeprowadza syntezę nici na matrycy DNA.
promotor
学び始める
Odcinek DNA, od którego polimeraza RNA rozpoczyna transkrypcję.
ekspresja informacji genetycznej
学び始める
Przepisanie sekwencji zasad w DNA na kolejność aminokwasów w białkach, poprzez procesy transkrypcji i translacji.
translacja
学び始める
Synteza białek na matrycy mRNA
enhancery
学び始める
Sekwencje DNA wspomagające i regulujące proces transkrypcji.
silencery
学び始める
Sekwencje DNA mające negatywny wpływ na transkrypcję informacji genetycznej.
amplifikacja genu
学び始める
Proces wytwarzania przez niektóre komórki licznych kopii określonego genu, co zwiększa syntezę kodowanego przez niego produktu.
kod genetyczny
学び始める
Sposób odczytu kolejności nukleotydów kwasu nukleinowego (DNA lub RNA) jako kolejności aminokwasów w białku.
TRÓJKOWY
学び始める
Trzy leżące koło siebie nukleotydy tworzą podstawową jednostkę informacyjną (kodon).
NIEZACHODZĄCY
学び始める
Każdy nukleotyd wchodzi w skład tylko jednego kodonu.
BEZPRZECINKOWY
学び始める
Pomiędzy kodonami nie ma odcinków nie zawierających informacji.
ZDEGENEROWANY
学び始める
Różne kodony mogą kodować ten sam aminokwas.
JEDNOZNACZNY
学び始める
Danej trójce nukleotydów odpowiada tylko jeden aminokwas.
KOLINEARNY
学び始める
Kolejność aminokwasów w białku jest odzwierciedleniem kolejności kodonów na mRNA.
UNIWERSALNY
学び始める
Kod genetyczny jest taki sam dla wszystkich organizmów
antykodon
学び始める
Trójka nukleotydów występująca w cząsteczce tRNA komplementarna do kodonu.
mRNA
学び始める
Matrycowy RNA; syntetyzowana w jądrze komórkowym cząsteczka RNA, której sekwencja nukleotydów tłumaczona jest podczas translacji na sekwencję aminokwasów w białku.
tRNA
学び始める
Transportujący RNA; niewielkie cząsteczki RNA dostarczające aminokwasy na miejsce syntezy białka.
rRNA
学び始める
Rybosomalne RNA; cząsteczki RNA wchodzące w skład rybosomów.
pre-mRNA (hnRNA)
学び始める
Bezpośredni produkt transkrypcji u eukariontów, zawierający introny.
splicing
学び始める
Proces wycinania intronów i sklejania egzonów podczas obróbki posttranskrypcyjnej (pre-mRNA jest przekształcane w dojrzałe mRNA).
introny
学び始める
Sekwencje genu, nie kodujące białek.
egzony
学び始める
Sekwencje genu kodujące białka.
operon
学び始める
Zbiór położonych obok siebie genów, transkrybowany jako jedna cząsteczka mRNA, występujący głównie u prokariontów. Reguluje syntezę określonych białek.
allele
学び始める
Wykluczające się formy tego samego genu (dominujący lub recesywny).
homozygota
学び始める
Organizm posiadający w tych samych miejscach chromosomów homologicznych identyczne allele danego genu.
heterozygota
学び始める
Osobnik posiadający w tych samych miejscach chromosomów homologicznych dwa różne allele danego genu.
krzyżówka wsteczna
学び始める
Krzyżowanie heterozygotycznego potomka z jednym z homozygotycznych rodziców. (powstaje pokolenie wsteczne)
I prawo Mendla
学び始める
Prawo czystości gamet; każda gameta wytwarzana przez organizm posiada tylko jeden allel danego genu.
II prawo Mendla
学び始める
Allele różnych genów dziedziczą się niezależnie od siebie i w sposób losowy.
kodominacja
学び始める
Występowanie dwóch alleli danego genu, z których żaden nie jest dominujący ani recesywny; mają taki sam udział w tworzeniu fenotypu. (przykład: grupa krwi AB)
plejotropizm
学び始める
Zjawisko występujące, gdy jeden gen wpływa na wiele cech fenotypowych. (np. szurpowatość u kur)
prawo Hardy'ego-Weinberga
学び始める
Prawo dotyczące częstotliwości występowania genotypów i alleli w populacji. Zgodnie z nim, jeżeli nie ma czynników zakłócających (takich jak np. dobór naturalny, mutacje) stosunek występowania poszczególnych genotypów jest stały we wszystkich pokoleniach i zależy tylko od stosunków występowania alleli.
sprzężenie genów
学び始める
Tendencja do wspólnego dziedziczenia się genów położonych razem na tym samym chromosomie.
zmienność fluktuacyjna
学び始める
Wpływ czynników środowiskowych na ujawnianie się genów.
rekombinacja homologiczna
学び始める
Crossing-over; wymiana genów pomiędzy homologicznymi chromosomami. Prowadzi do zwiększenia różnorodności genetycznej komórek.
mutacja
学び始める
Nagła i trwała zmiana sekwencji DNA.
mutacja spontaniczna
学び始める
Samorzutna, wynikająca z błędu polimerazy DNA.
mutacja indukowana
学び始める
Zachodząca pod wpływem mutagenu (czynnika zewnętrznego, np. promieniowanie, temperatura, związki chemiczne).
substytucja
学び始める
W obrębie jednego genu; zastępowanie jednej zasady azotowej inną.
transwersja
学び始める
Zamiana zasady azotowej z puryny na pirymidynę lub odwrotnie.
tranzycja
学び始める
Zamiana zasady azotowej w obrębie jednej grupy (puryn lub pirymidyn) - adeniny na tyminę lub cytozyny na guaninę.
delecja
学び始める
Utrata jednej lub wielu par nukleotydów z DNA genowego.
insercja
学び始める
Wstawienie jednej lub więcej par nukleotydów.
translokacja
学び始める
Przemieszczenie fragmentu chromosomu w inne miejsce tego samego lub innego chromosomu. (przyczyna m.in. białaczki szpikowej)
choroby autosomalne
学び始める
Nie sprzężone z płcią.
choroby sprzężone z płcią
学び始める
Warunkowane przez geny leżące na chromosomach płciowych.
choroby związane z płcią
学び始める
Warunkowane przez geny leżące na autosomach; zależnie od płci przejawiają się fenotypowo z różnym natężeniem (np. łysienie u mężczyzn)
antycypacja
学び始める
Zjawisko w którym objawy choroby uwarunkowanej genetycznie zaczynają występować coraz wcześniej i w większym nasileniu w kolejnych pokoleniach.
nowotwór
学び始める
Grupa chorób, w których komórki organizmu namnażają się w sposób niekontrolowany i nie różnicują się w typowe komórki i tkanki.
nowotwór łagodny
学び始める
Utworzony z tkanek zróżnicowanych i dojrzałych, o budowie mało odbiegającej od prawidłowych. Rośnie powoli, nie daje przerzutów, jest całkowicie wyleczalny.
nowotwór złośliwy
学び始める
Utworzony z komórek o niskim zróżnicowaniu, charakteryzuje się szybkim wzrostem, przerzutami do innymi miejsc w organizmie.
klonowanie organizmów
学び始める
Procedura otrzymywania organizmów o takiej samej informacji genetycznej
klonowanie genów
学び始める
Proces wyosabniania genu i namnażania go w innym organizmie, prowadzi do uzyskania wielu kopii danego genu.
plazmid
学び始める
Cząsteczka DNA występująca w komórce poza chromosomem i zdolna do niezależnej replikacji.
wektor genetyczny
学び始める
Wykorzystywana w inżynierii genetycznej niewielka cząsteczka DNA, służąca wprowadzeniu żądanej sekwencji DNA do komórki.
transformacja genetyczna (transgeneza)
学び始める
Wprowadzenie do komórki obcego materiału genetycznego.
transdukcja
学び始める
Proces wprowadzenia nowego genu do komórki przez wirusa.
inżynieria genetyczna
学び始める
Ingerencja w materiał genetyczny organizmów, w celu zmiany ich właściwości dziedzicznych.
enzymy restrykcyjne
学び始める
Restryktazy; enzymy przecinające nić DNA w miejscu wyznaczonym przez specyficzną sekwencję nukleotydów.
lepkie końce
学び始める
Krótkie, wzajemnie komplementarne odcinki DNA powstające na skutek przecięcia obu nici w sposób niesymetryczny. Można je łączyć za pomocą enzymu ligazy.
tępe końce
学び始める
Efekt symetrycznego przecięcia nici DNA przez enzymy restrykcyjne.
technika PCR
学び始める
Reakcja łańcuchowa polimerazy; metoda powielania łańcuchów DNA w warunkach laboratoryjnych. Zastosowania: klonowanie genów, identyfikowanie osób zaginionych, kryminalistyka, diagnostyka kliniczna.
sekwencjonowanie DNA
学び始める
Ustalanie kolejności nukleotydów w łańcuchu DNA.
RFLP
学び始める
Polimorfizm długości fragmentów restrykcyjnych; różnice w długości fragmentów DNA pociętych przez enzymy restrykcyjne
DNA fingerprinting
学び始める
Metoda polegająca na izolowaniu z komórek i sporządzaniu obrazów fragmentów DNA.
elektroforeza agarozowa
学び始める
Metoda rozdzielania białek lub kwasów nukleinowych zawieszonych w żelu w polu elektrycznym; rozdział ten wynika z różnic wielkości cząsteczek.
hybrydyzacja kwasów nukleinowych
学び始める
Zjawisko spontanicznego łączenia się komplementarnych nici kwasów nukleinowych. (wykrywanie podobieństwa ewolucyjnego na podstawie prędkości łączenia się nici)
sonda genetyczna
学び始める
Związek chemiczny, który ma zdolność łączenia się z daną substancją umożliwiając jej wykrycie.
ligacja
学び始める
Proces łączenia dwóch fragmentów lub końców nici DNA za pomocą ligazy.
denaturacja DNA
学び始める
Separacja podwójnej nici DNA na dwie pojedyncze nici na skutek zerwania wiązań wodorowych.
jąderko
学び始める
Element jądra komórkowego, stanowiący zagęszczenie chromatyny i odpowiedzialny za syntezę RNA.
antyrównoległe ułożenie nici DNA
学び始める
Polega na tym, że jeden łańcuch biegnie w kierunku od 3' do 5' a drugi od 5' do 3'.
puryny
学び始める
Adenina i guanina (podwójny pierścień)
pirymidyny
学び始める
Tymina (uracyl) i cytozyna (pojedynczy pierścień)
poliploidyzacja
学び始める
Mutacja chromosomowa; zwielokrotnienie haploidalnej liczby chromosomów. Podczas mejozy występują zaburzenia w rozdziale chromosomów do komórek/nie powstaje wrzeciono podziałowe.
monosomia
学び始める
Utrata jednego chromosomu z pary homologicznej.
trisomia
学び始める
Obecność dodatkowego chromosomu w parze homologicznej.
hemofilia
学び始める
Mutacja w genie jednego z czynników krzepnięcia krwi. Choroba recesywna, sprzężona z płcią.
daltonizm
学び始める
Zaburzenia w rozróżnianiu barw; choroba recesywna, sprzężona z płcią.
fenyloketonuria
学び始める
Brak enzymu rozkładającego fenyloalaninę; uszkodzenie układu nerwowego. Choroba autosomalna. Leczenie: dieta z małą ilością fenyloalaniny zapobiega objawom.
alkaptonuria
学び始める
Defekt w rozkładaniu tyrozyny; odkładanie ciemnego barwnika w chrząstkach i stawach. Recesywna, autosomalna.
albinizm
学び始める
Zaburzenie w wytwarzaniu melaniny. Recesywna, autosomalna.
anemia sierpowata
学び始める
Transwersja adeniny na tyminę w genie kodującym beta-globinę homoglobiny; w efekcie zmniejszona pojemność tlenowa erytrocytów. Recesywna, autosomalna.
mukowiscydoza
学び始める
Mutacja w genie, którego produkt związany jest z transportem jonów chlorkowych; w efekcie zmiany w śluzie w płucach, częste zakażenia. Recesywna, autosomalna.
pląsawica Huntingtona
学び始める
Mutacja w genie białka występującego w mózgu; zaburzenia ruchu i otępienie. Dominująca, autosomalna.
zespół cri-du-chat
学び始める
Utrata krótkiego ramienia chromosomu 5 pary; niedorozwój umysłowy, deformacje fizyczne. Autosomalna.
zespół Downa
学び始める
Trisomia 21 pary chromosomów; niedorozwój umysłowy i fizyczny, charakterystyczne rysy twarzy. Autosomalna.
zespół Turnera
学び始める
Obecność jednego chromosomu X; bezpłodność oraz często wady serca i niski wzrost. Sprzężona z płcią.
zespół Klinefeltera
学び始める
Obecność dodatkowego chromosomu X u chłopców; wysoki wzrost i kobieca budowa ciała, często bezpłodność, lekkie upośledzenie umysłowe.

コメントを投稿するにはログインする必要があります。