|
質問 |
答え |
|
ius 学び始める
|
|
prawna zasada, prawne wymaganie, prawo, ustawa, uprawnienie, pierwszeństwo, sąd, miejsce sądu
|
|
|
|
quo iure 学び始める
|
|
jakim prawem (jaka podstawa prawna)
|
|
|
|
ipso iure 学び始める
|
|
z mocy prawa (z samego prawa)
|
|
|
|
ubi societas ibi ius 学び始める
|
|
gdzie (jest) społeczeństwo, tam (jest) prawo
|
|
|
|
fontes iuris 学び始める
|
|
|
|
|
|
fontes iuris oriundi 学び始める
|
|
|
|
|
|
fontes iuris cognoscendi 学び始める
|
|
|
|
|
|
ex nihilo 学び始める
|
|
|
|
|
|
mos maiorum 学び始める
|
|
|
|
|
|
longa consuetudo 学び始める
|
|
|
|
|
|
consuetudines loci 学び始める
|
|
|
|
|
|
consuetudines approbatae 学び始める
|
|
zwyczaje przyjęte, aprobowane
|
|
|
|
consuetudines in scriptis redactae 学び始める
|
|
zwyczaje zapisane (zredagowane) w piśmie
|
|
|
|
desuetudo 学び始める
|
|
utrata mocy ustawy przez długotrwałe nieużywanie jej
|
|
|
|
summum ius – summa iniuria 学び始める
|
|
najwyższe prawo najwyższą krzywdą (niesprawiedliwością)
|
|
|
|
summa summarum 学び始める
|
|
wszystko razem – wziąwszy wszystko pod uwagę (Plautus)
|
|
|
|
in summa 学び始める
|
|
razem, w ogóle, w całości
|
|
|
|
adiuvandi iuris civilis gratia 学び始める
|
|
pretorskie wyjaśnianie przepisów prawa cywilnego
|
|
|
|
supplendi iuris civilis gratia 学び始める
|
|
pretorskie uzupełnianie istniejących luk w prawie cywilnym
|
|
|
|
corrigendi iuris civilis gratia 学び始める
|
|
pretorskie poprawianie przepisów prawa cywilnego
|
|
|
|
ius publicum – publicum ius est quod ad statum rei Romanae spectat 学び始める
|
|
prawem publicznym jest prawo, które dotyczy pomyślności państwa
|
|
|
|
ius privatum – privatum ius – quod ad singulorum utilitatem spectat 学び始める
|
|
prawem prywatnym jest to prawo, które dotyczy interesów poszczególnych osób
|
|
|
|
ius est ars boni et aequi 学び始める
|
|
prawo jest sztuką stosowania tego co dobre i słuszne (Celsus, początek Kodeksu Justyniana)
|
|
|
|
ius naturale 学び始める
|
|
|
|
|
|
ius gentium 学び始める
|
|
|
|
|
|
ius civile 学び始める
|
|
prawo cywilne, obywatelskie, obowiązujące w państwie
|
|
|
|
ius canonicum 学び始める
|
|
prawo kanoniczne, prawo stanowione przez zakony
|
|
|
|
doctor utriusque iuris 学び始める
|
|
profesor obojga praw tj. rzymskiego i kanonicznego
|
|
|
|
ius cogens 学び始める
|
|
przepisy bezwzględnie obowiązujące, wiążące (prawo ściśle wiążące)
|
|
|
|
ius dispositivum 学び始める
|
|
przepisy względnie obowiązujące (prawo względnie wiążące)
|
|
|
|
ius particulare 学び始める
|
|
prawo patrykularne, oddzielne (miejscowe, lokalne)
|
|
|
|
ius universale 学び始める
|
|
|
|
|
|
ius ducale 学び始める
|
|
prawo książęce (lex ducalis – ustawa książęca) zespół uprawnień księcia w stosunku do ludności lub dóbr
|
|
|
|
error 学び始める
|
|
|
|
|
|
ignorantia 学び始める
|
|
|
|
|
|
ignorantia iuris nocet 学び始める
|
|
nieznajomość prawa szkodzi
|
|
|
|
ignorantia iuris non exculpat 学び始める
|
|
nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności, nie tłumaczy
|
|
|
|
ignorantia facti non nocet 学び始める
|
|
nieznajomość faktów nie szkodzi
|
|
|
|
glossa marginalis 学び始める
|
|
|
|
|
|
glossa interlinealis 学び始める
|
|
|
|
|
|
glossa ordinaria (Accursiusa) 学び始める
|
|
dopisek zgodny z prawem, uporządkowany zbiór najważniejszych glos
|
|
|
|
forum 学び始める
|
|
rynek, jarmark, plac, miejsce, sąd
|
|
|
|
forum Romanum 学び始める
|
|
rynek rzymski, inna nazwa to Forum Magnum – plac w starożytnym Rzymie, u stóp Kapitolu
|
|
|
|
forum competens 学び始める
|
|
|
|
|
|
forum contractus 学び始める
|
|
miejsce zawarcia czynności prawnej
|
|
|
|
forum delicti commissi 学び始める
|
|
miejsce popełnienia przestępstwa
|
|
|
|
forum originis 学び始める
|
|
|
|
|
|
forum rei sitae 学び始める
|
|
|
|
|
|
forum solutionis 学び始める
|
|
miejsce uwolnienia od zobowiązania
|
|
|
|
forum soluti contractus 学び始める
|
|
miejsce uwolnienia od kontraktu
|
|
|
|
forum hereditatis 学び始める
|
|
|
|
|
|
forum liberum 学び始める
|
|
sąd, który można wybrać (prawo targowe)
|
|
|
|
loca forensia 学び始める
|
|
miejsce gdzie są rynki, miejsce sprawowania sądu (równoważne z kompetencją sądu)
|
|
|
|
census fori 学び始める
|
|
opłata targowa/ wykaz sądów
|
|
|
|
privilegium fori 学び始める
|
|
przywilej sądowy dla poszczególnych stanów (np. sądy kościelne dla duchownych)
|
|
|
|
praescriptio fori 学び始める
|
|
zarzut niewłaściwości sądu (sąd nie jest kompetentny do orzekania w danej sprawie)
|
|
|
|
perpetuatio fori 学び始める
|
|
sąd właściwy do rozpoznawania danej sprawy pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania
|
|
|
|
actor sequitur forum rei 学び始める
|
|
"powód idzie na sąd pozwanego" tzn. powód składa powództwo w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania pozwanego
|
|
|
|
formula processus 学び始める
|
|
|
|
|
|
Ecclesia vivit lege Romana 学び始める
|
|
kościół żyje (posługuje się) prawem rzymskim
|
|
|
|
causae spirituales 学び始める
|
|
|
|
|
|
causae saeculares 学び始める
|
|
|
|
|
