Łacińskie zwroty prawnicze

5  2    119 フィッシュ    lenka1
mp3をダウンロードする 印刷 遊びます 自分をチェック
 
質問 język polski 答え język polski
accidentalia negotii
学び始める
podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej. Cechy ustawowo wyróżnione, wg których dokonuje się kwalifikacji konkretnej czynności prawnej do ustawowo wyróżnionych typów czynności prawnej.
actio negatoria
学び始める
roszczenie negatoryjne
ad acta, a/a
学び始める
do akt
ad eventum
学び始める
forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków prawnych
ad hoc
学び始める
"do tego", dla tej konkretnej sytuacji
ad interim
学び始める
tymczasowy, np. chargé d'affaires ad interim
ad probationem
学び始める
forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych
ad solemnitatem
学び始める
forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności tzn. zachowanie danej formy jest konieczne, aby wywołać skutki prawne np. dla skutecznego przeniesienia własności nieruchomości potrzebna jest forma aktu notarialnego.
ad usum proprium
学び始める
do własnego użytku
amicus curiae
学び始める
dosł. "przyjaciel sądu"; bezinteresowny doradca; dawn. osoba nie związana z żadną ze stron, służąca poradą prawną sądowi w czasie rozprawy
analogia iuris
学び始める
analogia z prawa
animus manendi
学び始める
zamiar stałego pobytu
bona fides
学び始める
dobra wiara
causa
学び始める
przyczyna
casus belli
学び始める
powód, pretekst do wypowiedzenia wojny
conditio iuris
学び始める
warunek prawny
conditio sine qua non
学び始める
warunek konieczny
contra legem
学び始める
niezgodnie z prawem
corpus delicti
学び始める
dowód rzeczowy
culpa
学び始める
wina
culpa in contrahendo
学び始める
wina w kontraktowaniu. Wprowadzona i zdefiniowana w art. 72 kodeksu cywilnego.
culpa in custodiendo
学び始める
wina w nadzorze
culpa in eligendo
学び始める
wina w wyborze
damnum emergens
学び始める
rzeczywista szkoda
debellatio
学び始める
zawojowanie
de facto
学び始める
stan faktyczny, zgodnie z rzeczywistością (przeciwieństwo de iure)
de iure
学び始める
zgodnie z prawem
de lege artis
学び始める
zgodnie z regułami sztuki
de lege ferenda (też: lex ferenda)
学び始める
według postulowanego prawa (zob. de lege lata). Postulaty pod adresem ustawodawcy, dotyczące przyszłych zmian w prawie np. wprowadzenie nowego rodzaju umowy.
de lege lata (też: lex lata)
学び始める
według obowiązującego prawa, z punktu widzenia prawa w obecnym kształcie (zob. de lege ferenda)
desuetudo
学び始める
odwyknienie prawa. Jedna z reguł derogacyjnych (uchylających przepisy), zgodnie z którą niestosowanie lub nieprzestrzeganie w praktyce normy prawnej skutkuje utratą jej mocy prawnej (norma przestaje obowiązywać).
diligentia
学び始める
staranność
do ut des
学び始める
"daję, abyś dawał"
dolus directus
学び始める
zamiar bezpośredni. Chęć popełnienia przez sprawcę czynu zabronionego. Sprawca chce popełnić czyn zabroniony tzn. jest świadomy, że wypełnia znamiona czynu zabronionego albo że jego zachowanie może je wypełnić.
erga omnes
学び始める
wobec wszystkich, prawo podmiotowe bezwzględne, norma skuteczna wobec wszystkich podmiotów trzecich. Istnieje katalog np. prawo własności (przeciwieństwo: inter partes).
essentialia negotii
学び始める
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej. To te składniki czynności prawnej, które muszą być określone w jej treści np. przy umowie sprzedaży - cena i określenie rzeczy sprzedawanej.
ex aequo et bono
学び始める
ze względów słuszności i dobra
ex ante
学び始める
uprzednio, z punktu widzenia wcześniejszej sytuacji (przeciwieństwo: ex post)
exceptio
学び始める
zarzut prawny
exceptio non adimpleti contractus
学び始める
zarzut niewykonania umowy
exceptio rei venditae et traditae
学び始める
zarzut rzeczy sprzedanej i wydanej
ex delicto
学び始める
z deliktu, z czynu niedozwolonego, odpowiedzialność deliktowa
ex gratia
学び始める
z dobrej woli, np. płatność ex gratia
ex lege
学び始める
z mocy prawa
ex nunc
学び始める
od tej pory (przeciwieństwo: ex tunc)
ex post
学び始める
później, z późniejszej perspektywy (przeciwieństwo: ex ante)
ex tunc
学び始める
od początku (przeciwieństwo: ex nunc)
falsus procurator
学び始める
rzekomy pełnomocnik; osoba, która dokonuje czynności prawnych w cudzym imieniu, nie mając w ogóle umocowania albo przekraczając jego granice.
in absentia
学び始める
podczas nieobecności
in statu nascendi
学び始める
w trakcie powstawania
inter partes
学び始める
między stronami (przeciwieństwo: erga omnes)
inter vivos
学び始める
między żyjącymi (przeciwieństwo: mortis causa)
invitatio ad offerendum
学び始める
zaproszenie do zawarcia umowy
in solidum
学び始める
solidarność niewłaściwa
ipso facto
学び始める
z racji samego faktu
ipso iure
学び始める
z racji samego prawa (por. ex lege)
ius ad bellum
学び始める
prawo do prowadzenia wojny
ius albinagii
学び始める
prawo władcy do objęcia spadku po zmarłym cudzoziemcu
ius cogens
学び始める
norma prawna bezwzględnie wiążąca tzn. taka, której mocy nie może uchylić wola stron np. wynagrodzenie za pracę zgodnie z Kodeksem pracy nie może być niższe niż przewidziane w ustawie
ius dispositivum
学び始める
norma prawna względnie wiążąca tzn. taka norma, która będzie obowiązywać, jeżeli strony nie postanowią inaczej.
ius gentium
学び始める
prawo narodów
ius in bello
学び始める
prawo wojenne, prawo konfliktów zbrojnych
ius legationis
学び始める
prawo legacji
ius sanguinis
学び始める
prawo krwi (jeden z dwóch sposobów wyznaczania obywatelstwa z mocy prawa). Dziecko nabywa obywatelstwo tego państwa, którego obywatelem jest przynajmniej jedno z rodziców.
ius soli
学び始める
prawo ziemi (jeden z dwóch sposobów wyznaczania obywatelstwa z mocy prawa). Dziecko otrzymuje obywatelstwo tego państwa, w którym się urodziło.
ius tractatuum
学び始める
prawo zawierania umów międzynarodowych
lege artis
学び始める
zgodnie z regułami sztuki
lex ferenda
学び始める
zob. de lege ferenda
lex generalis
学び始める
prawo / norma ogólna (przeciwieństwo: lex specialis)
lex imperfecta
学び始める
prawo niedoskonałe; takie prawo, które jest pozbawione sankcji np. obowiązek rodziców należytego przygotowania dziecka do pracy dla dobra społeczeństwa (art. 96 k.r.o.)
lex lata
学び始める
zob. de lege lata
lex minus quam perfecta
学び始める
prawo mniej niż doskonałe
lex perfecta
学び始める
dosłownie: prawo doskonałe. Norma prawna opatrzona sankcją nieważności. W przypadku niezachowania określonego nakazu czynność prawna jest nieważna (np. niezachowanie odpowiedniej formy przy sporządzaniu testamentu).
lex plus quam perfecta
学び始める
prawo więcej niż doskonałe
lex posterior
学び始める
prawo / norma późniejsza (przeciwieństwo: lex priori)
lex priori
学び始める
prawo / norma wcześniejsza (przeciwieństwo: lex posterior)
lex retro non agit
学び始める
prawo nie działa wstecz
lex specialis
学び始める
prawo / norma szczególna (przeciwieństwo: lex generalis)
lucrum cessans
学び始める
spodziewane korzyści (korzyści, których spodziewał się podmiot prawa, ale których nie osiągnął)
modus operandi
学び始める
sposób działania
mortis causa
学び始める
na wypadek śmierci (przeciwieństwo: inter vivos); czynność prawna na wypadek śmierci
mutatis mutandis
学び始める
z uwzględnieniem koniecznych zmian, "przy zmianie tych rzeczy, które powinny być zmienione"
mos maiorum
学び始める
prawo przodków
nasciturus
学び始める
dziecko poczęte, ale jeszcze nienarodzone
naturalia negotii
学び始める
przedmiotowo nieistotne składniki treści czynności prawnej. Określenie tych składników w treści czynności prawnej jest dopuszczalne, ale niekonieczne.
negligentia
学び始める
niedbalstwo
non liquet
学び始める
brak norm prawnych potrzebnych do rozstrzygnięcia sytuacji, przypadek luki prawnej
onus probandi
学び始める
ciężar dowodowy
opinio iuris (sive necessitatis)
学び始める
subiektywny element zwyczaju międzynarodowego; przekonanie, że norma ma charakter prawnie wiążący
pactum in favorem tertii
学び始める
umowa na rzecz osoby trzeciej
pactum in detrimentum tertii
学び始める
umowa na niekorzyść osoby trzeciej
persona non grata
学び始める
osoba niemile widziana, niepożądana
possessio
学び始める
posiadanie
preasumptio iuris tantum
学び始める
domniemanie prawne wzruszalne
preasumptio iuris ac de iure
学び始める
domniemanie prawne niewzruszalne
pro publico bono
学び始める
dla dobra publicznego, dla dobra ogółu
per procura
学び始める
przez pełnomocnika, osobę uprawnioną
ratio decidendi
学び始める
powód, uzasadnienie dla decyzji lub orzeczenia
ratio legis
学び始める
ratio ustawy; powód, przyczyna wydania określonej ustawy lub normy prawnej
rebus sic stantibus
学び始める
zasadnicza zmiana okoliczności mogąca powodować zmianę warunków umowy, a nawet jej wygaśnięcie. Początkowo klauzula prawa międzynarodowego, obecnie wprowadzona również do prawodawstw krajowych.
reformatio in peius
学び始める
zmiana na gorsze. Często zabroniona - np. w wyniku apelacji złożonej przez skazanego w procesie karnym jego sytuacja nie może się pogorszyć (nie może dostać surowszej kary).
rei vindicatio
学び始める
jedno z roszczeń petytoryjnych, przysługujące właścicielowi rzeczy i służące mu do ochrony prawa własności. Skuteczne erga omnes.
res iudicata
学び始める
rzecz osądzona
res nullius
学び始める
rzecz niczyja
restitutio in integrum
学び始める
przywrócenie stanu poprzedniego
sui generis
学び始める
oryginalny, własnego rodzaju, unikalny
terra nullius
学び始める
ziemia niczyja
ultima ratio
学び始める
ostatni, ostateczny sposób. zasada mówiąca, że po dane 'narzędzie' można sięgnąć w ostateczności np. strajk można ogłosić dopiero po przeprowadzeniu rokowań i mediacji.
ultra vires
学び始める
poza kompetencją, bez upoważnienia
vacatio legis
学び始める
okres spoczynku ustawy. Czas pomiędzy przyjęciem ustawy, a jej wejściem w życie, który ma umożliwić obywatelom zapoznanie się z nią przed rozpoczęciem jej stosowania. W Polsce okres ten, co do zasady, wynosi 14 dni.
veto
学び始める
weto
vindicatio
学び始める
windykacja
vis maior
学び始める
siła wyższa
vis legis
学び始める
siła prawa
dolus directus praemeditatus
学び始める
zamiar bezpośredni przemyślany - gdy dany czyn został popełniony z premedytacją, nie 'na gorąco' np. zaplanowane zabójstwo
dolus directus repentinus
学び始める
zamiar bezpośredni nagły
dolus eventualis
学び始める
zamiar ewentualny; gdy sprawca możliwość popełnienia czynu zabronionego przewiduje i na to się godzi (art. 9 paragraf 1 kk)
rodzaje dolus directus
学び始める
dolus directus repentinus (nagły), dolus direcuts praemeditatus
clara non sunt interpretanda
学び始める
zasada mówiąca, że jasne przepisy nie podlegają interpretacji. Interpretuje się wtedy, gdy zachodzą wątpliwości

De lege lata! Łacina prawnicza na Fiszkotece

Jako że Prawo Rzymskie dało początek europejskiej kulturze prawnej, łacińskie zwroty prawne są również wykwintnymi sentencjami literatury rzymskiej, jak również zwierciadłem wielu zjawisk politycznych. Zwrot łaciński ‘de lege lata’ oznacza przecież nie tylko ustawę już uchwaloną, ale i - ogólniej - zasady obowiązującego tu i teraz prawa. Aby rozumieć prawo europejskie, trzeba znać zwroty prawnicze i w tym celu fiszki przedstawiają szereg wyrażeń z łaciny klasycznej i rzymskiej literatury Złotego Wieku. Równocześnie są one znakomitym wprowadzeniem do fundamentalnych reguł współczesnego prawoznawstwa. By zrozumieć, że w prawie cywilnym chociażby obowiązuje często zasada analogii, trzeba najpierw znać zwrot ‘analogia iuris’. Fiszki powstały po to, żeby ta wiedza była jak najprostsza, najłatwiejsza do zapamiętania i - po prostu - od początku zachwycała swoimi kulturotwórczymi zasobami.

Łacina dla studentów prawa - ważny lektorat

Lektorat klasycznego języka łacińskiego dla prawników to udręka studentów pierwszego roku prawa, którzy obciążeni trudną edukacją przedmiotów prawniczych, muszą jeszcze nabyć tej umiejętności lingwistycznej, nie tylko po to, by zdobyć ogładę humanistyczną, ale i dlatego, aby radzić sobie z fachową terminologią prawną, wywodzącą się z Prawa Rzymskiego, które spisane było przecież po łacinie! Twórcy fiszek zawierających łacińskie zwroty prawne doskonale wiedzieli, że fiszki muszą pomóc skutecznie i szybko, bo czas edukacyjny studenta prawa kurczy się niemiłosiernie od pierwszego dnia studiowania aż do upragnionego momentu uzyskania tytułu magistra prawa. Fiszki to doskonała pomoc edukacyjna i koło ratunkowe przed egzaminem z łaciny!

Wypróbuj ’prawo - łacina’ i wiele innych kursów za darmo!

Założenia Fiszkoteki są takie, że lekcje tworzone przez użytkowników pozostają darmowe. Dodatkowym atutem takiego postanowienia jest fakt, że większość z tych lekcji porusza bardzo wiele ciekawych i potrzebnych tematów, na które szczególnie warto zwrócić uwagę. Na naszej stronie znajdziesz zarówno lekcje chemii, matematyki, jak i polskiego, czy właśnie łaciny. Dowiesz się też wielu rzeczy na temat prawa, więc jeżeli właśnie poszukujesz skutecznego sposobu do nauki np. Kodeksu Cywilnego, to mamy coś specjalnie dla Ciebie. Kurs Kodeks Cywilny już czeka! Możesz też skorzystać z wielu innych, interesujących kursów, jak np: prawo i sądy w Polsce, a jeśli chcesz kontynuować naukę języka łacińskiego, to sprawdź tę lekcję:Łacina dla początkujących.

コメントを投稿するにはログインする必要があります。