Tak więc pan Michał z Trylogii jest konstrukcją literacką, która pomysł i niektóre fakty zawdzięcza dwu rzeczywiście istniejącym w XVII wieku Wołodyjowskim, Michałowi i Jerzemu.
- wojny ze Szwecją, Turcją, Rosją, - chyli się ku upadkowi, - częste zmiany elekcyjnych królów, - kontrreformacja i jezuici święcą triumfy, - Rzeczpospolita krajem nietolerancyjnym, arianie wygnani z kraju