R IV

Konstytucja

akt normatywny o najwyższej mocy prawnej i szczególnym zakresie regulacji, uchwalany i zmieniany w specjalnej procedurze, zazwyczaj noszący specjalną nazwę.

zgodność proceduralna

akt normatywny może stać się elementem systemu, jeżeli został wydany przez upoważniony podmiot i w wyznaczonej procedurze, co określa konstytucja,

zgodność treściowa

inne akty normatywne nie mogą być niezgodne z treścią norm zawartych w konstytucji.

Ustawa konstytucyjna

ustawa mająca moc prawną równą konstytucji, która w zasadzie obowiązuje obok konstytucji i normuje jedynie niektóre sprawy należące do tradycyjnie zakresu spraw regulowanych przez konstytucje

Ustawa

akt uchwalany przez parlament w specjalnej procedurze (trybie ustawodawczym), której elementy określa konstytucja, zajmujący pozycję bezpośrednie po konstytucji, mający nieograniczony przedmiotowo zakres normowania

Materia ustawowa

zakres spraw, które mogą być normowane ustawą, a nie jakimkolwiek innym aktem normatywny. (prawa, wolności i obowiązki obywateli i ich organizacji, kompetencje organów państwa, ciężary nakładane na obywateli np. podatki)

ustawa w sensie formalnym

akt parlamentu, wydany w procedurze przewidzianej dla ustaw, określany jako ustawa i jak ustawa ogłoszony, który jednak w ogóle nie zawiera norm postępowania, ale poprzez który coś się tworzy, zmienia czy ustala;

ustawa organiczna

ustawa posiadająca szczególną moc prawną, wyższą niż moc innych ustaw; regulują doniosłe sprawy, dlatego są zmieniane w specjalnej procedurze – przy większym quorum i innej większości głosów niż ustawy zwykłe;

Zasada wyłączności parlamentu

zasada uchwalania ustaw przez parlament jako organ reprezentujący suwerena, którym współcześnie jest naród.

Władza ustawodawcza

prawo uchwalania ustaw, przyznane przez konstytucje parlamentowi.

Ustawodawstwo delegowane

w szczególnych okolicznościach władza ustawodawcza może wydawać akty normatywnym o mocy ustawy, regulujący sprawy, które są zazwyczaj normowane ustawą.

Akty wykonawcze

"rozporządzenie", "zarządzenie", "uchwała" akty normatywne wydawane przez organy władzy wykonawczej na podstawie upoważnienia udzielonego przez ustawę oraz w celu jej wykonania.

Akty o charakterze umownym

akty, które powstają w drodze porozumienia stron, którymi są przedstawiciele pracodawców oraz związków zawodowych.

Akty o charakterze umownym c.d

Normują one warunki, jakim powinna odpowiadać treść stosunku pracy oraz wzajemnie zobowiązania stron układu odnoszące się do jego stosowania.

Statuty

akty, zazwyczaj normujące organizację i sposób działania określonych instytucji. Mają one charakter ustrojowy w tym sensie, że określają reguły powoływania pewnych organów o charakterze wewnętrznym, ich zadania i sposób funkcjonowania.

Akty normatywne powszechnie obowiązujące

takie, których normy mogą być adresowane do każdego podmiotu i mogą kształtować ich sytuacje prawne.

rodzaje aktów normatywnych powszechnie obowiązujących

konstytucja, ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy, rozporządzenia, akty prawa miejscowego, tzw. umowne źródła prawa, ratyfikowane umowy międzynarodowe.

Akty normatywne o charakterze wewnętrznym

akty, które nie są skierowane do obywateli, ich organizacji czy osób prawnych; ich adresatami są wyłącznie jednostki organizacyjnie podporządkowane podmiotowi wydającemu akt. Są to: uchwały i zarządzenia.

Więź hierarchiczna

pozwala na uporządkowanie aktów normatywnych, począwszy od stojących najwyżej w hierarchii do aktów, które zajmują w tej strukturze pozycję najniższą.